Մշակույթը որպես ազգային գաղափարախոսություն
Սաթենիկ Ազատյան
Հանրապետության հրապարակին կից կա նույնքան գեղեցիկ մի կառույց, որը լոկ շենք չէ, այլ մշակութային ժառանգության մի հրաշալի պահոց՝ Հայաստանի Պատմության թանգարանը: Իսկ ի՞նչ է ենթադրում թանգարանը, շատերի մոտ այն ասոցացվում է շատ հին և թանկարժեք իրերի հետ, որոնք շարված են ցուցափեղկերում և որոնց պետք է նայել ու անցնել. Առաջին հայացքից գուցեև այդպես է…Բայց եթե ասեմ, որ այն նաև հոգեվիճակ է, կարծում եմ, որ շատ զարմանալի չի թվա: Մշակութային օջախները դաստիարակելու, կրթելու գործառույթ ունեն, մանավանդ երեխայի արժեհամակարգը ձևավորելու գործում: Ամեն ինչ կախված է նրանից, թե ի՞նչ մտայնությամբ է մարդը այցելում թանգարան՝ ուղղակի շրջելու և ժամանակ անցկացնելու, թե՞ առերեսվելու դարերի հետքը կրող արժեքների հետ. Նայել, զարմանալ, չհավատալ. Նորից ու նորից զննել…և աննկատելիորեն ու անսպասելի հպարտության զգացումով պարուրվել, որ ժառանգորդն է մի ժողովրդի, որի ակունքները այնքան խորն են, որ փնտրելու դեպքում կարող է խճճվել:
Այդպիսի հպարտության զգացում կարող է պարգևել մեր Հանրապետության առաջին թանգարանը՝ Հայաստանի Պատմության թանգարանը, որն արդեն ունի մեկդարյա պատմություն և շուրջ 400 000 առարկայից բաղկացած շքեղ ազգային հավաքածու: Թանգարանում ներկայացված է Հայաստանի մշակույթի և պատմության ամբողջական պատկերը նախապատմական ժամանակներից՝ մեկ միլիոն տարի առաջ մինչև մեր օրերը: Բացառիկ է նաև Ք.ա. երրորդից-առաջին հազարամյակների բրոնզե նմուշների մեծաքանակ հավաքածուն, որը մտնում է համաշխարհային գլուխգործոցների գանձարանը:
Ինքս բազում անգամ ականատեսն եմ եղել օտարերկրացիների հիացական ու զարմացական բացականչություններին…Ինչպես կասեր ժողովրդական առածը, ավելի լավ է մեկ անգամ տեսնել, քան մի քանի անգամ լսել:
