Articles

Վերջին օրերին համացանցում լայն տարածում գտած «Armenian Children about The Armenian Genocide» սոցիալական հոլովակը բավականին ակտիվ եւ դրական արձագանքների արժանացավ սոցիալական ցանցերում:

Տեսահոլովակում հայ մանուկները հանդես են գալիս Հայոց ցեղասպանությունից հետո լույս աշխարհ եկած հայ հանճարների անունից` Արշիլ Գորկու, Կոմիտասի, Արամ Խաչատրյանի, Սերգեյ Փարաջանովի, Շառլ Ազնավուրի և այլոց:

Նրանք իրենց պահանջատիրական ուղերձն են հղում ամբողջ աշխարհին՝ ցույց տալով, որ Մեծ Եղեռնից հետո «հայի ոգին չբռունցքվեց թշնամու ձեռքերում` թեւածեց եւ հարություն առավ: Ու ծնվեցին հերոսներ` հերոսների արյունից»:

Հոլովակը նկարահանվել է Հայոց ցեղասպանության 100 ամյակին ընդառաջ:

Araratnews.am-ը զրուցել է հոլովակի հեղինակ եւ ռեժիսոր Ալիսա Մելիքսեթյանի հետ եւ ձեզ է ներկայացնում ամբողջական հարցազրույցը ստորեւ.

    

Ե ՞րբ եւ ի ՞նչպես առաջացավ գաղափարըˋ ստեղծելու սոցիալական հոլովակ այսպիսի պատասխանատու եւ կարևոր թեմայով, ինչպիսին Հայոց ցեղասպանության թեման է:

Թեման այո, շատ պատասխանատու էր և ռիսկային (մինչև հիմա ես կրում եմ իմ մեջ այդ պատասխանատվությունը): Կարծես թե ամեն ինչ ասված էր` կան ֆիլմեր, գրքեր, երգեր, հոդվածներ, բայց չկար այս տարբերակը` խոսել ցեղասպանության մասին զգոն, հպարտությամբ, հերոսների անուններով, առանց լացի: Մեծ ջարդից հետո հայը չկորցրեց իր լավ, ազնվական տեսակը, ապրեց և աշխարհին անուններ տվեց: Իսկ գաղափարը առաջացավ 2014-ի Ամանորից մի քանի օր առաջ, երբ խառնիխուռն մտքերով հագեցած հանդիպեցի իմ իրավաբան ընկերներից մեկի հետ և երկար զրուցեցինք սրճարանում: Իսկ ավելի վաղ, ուսանողական տարիներին ես ազդվել էի Վարդան Պետրոսյանի «ՎերԵլք» ներկայացումը դիտելուց հետո, նույնիսկ ռադիոհաղորդում պատրաստեցի Կոմիտասի մասին` ներառելով նրա առօրյա կյանքից քչերին հայտնի որոշ դրվագներ, ընդհուպ նրա թախանձագին, վշտամորմոք նամակները Վեհափառին՝ նորընտիր կաթողիկոս Իզմիրլյանին:

Սա ձեր առաջի ՞ն ռեժիսորական աշխատանքն է:

Այո, սա իմ առաջին ռեժիսորական աշխատանքն է ու միամտորեն զարմանում եմ, որ ինչպես չհրաժարվեցի, չնահանջեցի, քանի որ քննադատությունները շատ խիստ կարող էին լինել թեմայի հետ կապված: Ինձ առաջ մղեց գաղափարը, որ կարևորը միտքն է, երևակայությունը, ուղերձը տեղ հասցնելը, իսկ մնացած տեխնիկական հարցերը ավելի երկրորդական են: Այսօր հեռուստատեսությամբ, կինոթատրոնների էկրաններին ցուցադրվում են այնպիսի աշխատանքներ (չասեմ ֆիլմեր), որոնք չունեն ասելիք, գաղափար, նաև տեխնիկական որակներով զիջում են:

Ինչու ՞ որոշեցիք հենց երեխաների մասնակցությամբ Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ հոլովակ նկարել:

Ինչպես Չապլինն է ասել, կադրում ամենաանկեղծը` երեխաներն են և կենդանիները…

Ի ՞նչ չափանիշներով եք առաջնորդվել երեխաներին ընտրելիս:

Երեխաների ընտրությունը շատ բարդություններ չառաջացրեց, բավական էր նայեի նրանց աչքերին և արդեն պարզ էր: Միայն մեկի հարցում էի կասկածում, ավելի ճիշտ ցուցակում չէի ներառում, բայց նա այնպիսի թախանձագին աչքերով էր ինձ նայում, անչափ հուզված, որ վերջում ասաց. «եթե ինձ չեք ընտրում, գոնե կլինի՞ նկարահանմանը ներկա գտնվեմ»: Ես շուռ եկա և պատասխանեցի. «ես քեզ ընտրել եմ»:

Փորձ եմ արել ներկայացնել հայի յուրաքանչյուր տեսակ արտաքին և նեքին խառնվածքով: Եվ եթե նկատել եք, աշխարհում եզակի հոլովակներից է, որ չի օգտագործվել որեւէ կոսմետիկ միջոց: Երեխաներն այնպիսին են, ինչպիսին որ կան առօրյայում` նույնիսկ իրենց տարիքին համապատասխան արտաքին փոքրիկ թերությունները չեն շտկվել: Տեսահոլովակի սկզբից մինչեւ վերջ պահպանվել է հանդիսատեսի հետ անմիջականությունը:

Ինչու ՞ են աղջիկ երեխաները հանդես գալիս հակառակ սեռի հանճարների անունից, որեւէ ուղե՞րձ կա դրանում:

Կարևորը սեռը, ազգությունը կամ ռասսան չէ, կարևորը հոգին ու ոգին է, թե ով է մարդը` մարդու մեջ:

Տեսահոլովակում ներկայացված 20-րդ դարի հայ հանճարների ընտրությունը ինչո ՞վ էր պայմանավորված: Չե ՞ք կարծում, որ կարելի էր ավելի շատ հանճարների անուններ ընդգրկել Հայոց ցեղասպանությունից հետո եկածˋ «ոսկե սերնդի» ամբողջական պատկերը ցույց տալու համար:

Ես գիտեի, որ այս հարցը անպայման հնչելու է: Ինձ պետք էր սահմանափակ քանակ, ելնելով տեխնիկական հնարավորություններից, տևողությունից, հետևաբար ընդգրկվել են այնպիսի անհատներ, ովքեր հայ ժողովրդի ու նրա մշակույթի պատմության մեջ իրենց ազգը համաշխարհային ասպարեզ են դուրս բերել, ճանաչելի դարձրել աշխարհին և փառք ու պատիվ բերել իրենց հայրենիքին ու ժողովրդին: Թե չէ մենք, այո, շատ հանճարներ ունենք՝ Չարենց, Թումանյան, Լուսինե Զաքարյան և այլն: Բայց գիտեք, հավատացած եղեք, որ ես ընդամենը մեկ անունով էլ կարող էի նույն ուղերձը տալ:

Ո ՞րն է տեսահոլովակի ուղերձը. եւս մեկ անգամ պահանջել աշխարհից ճանաչե ՞լ Հայոց ցեղասպանությունը, թե ՞….

Ոչ թե մենք պետք է աշխարհից պահանջենք, որպեսզի ճանաչի Հայոց ցեղասպանությունը, այլ աշխարհը պետք է Թուրքիայից պահանջի որ ճանաչի, ստորագրի, խոստովանի և կոչ անի համայն աշխարհին, որպեսզի իր գործած չարիքը Էլ երբեք ոչ ոք չկրկնի:

Տեսահոլովակի վերջում դուք հիշատակում եք նաեւ աշխարհի բոլոր անմեղ զոհերին, ո՞րն է այդ ընդհանրացման նպատակը Հայոց ցեղասպանության մասին հոլովակում:

Ամեն անգամ, երբ քաղաքական այս կամ այն գործողությունների՝ տնտեսական, տարածքային նվաճումների պատճառով անմեղ մարդիկ են զոհվում, ես շատ խորը ցավ եմ ապրում: Երբ նախագահական աթոռներին բազմած երկու մարդու ինտելեկտը չի բավականացնում ընդհանուր հայտարարի գալ, հարցը անմիջապես լուծվում է ֆիզիկական ուժի միջոցով:

Ո ՞վ է այս հոլովակի իրական հասցեատերը` Թուրքիա ՞ն, թե ՞ ամբողջ աշխարհը:

Լավ տարանջատեցիք՝ Թուրքիան, թե ամբողջ աշխարհը: Պատասխանն հենց այդպես էլ կթողնեմ՝ թե Թուրքիան, թե ամբողջ աշխարհը:

Այս հոլովակը նկարահանել եք, որպես ռեժիսոր, թե ՞ որպես հայ, ում նախնիները վերապրել են ցեղասպանությունը:

Ես մասնագիտությամբ ռեժիսոր չեմ, ես դերասանուհի եմ և իմ առաջնային աշխատանքը բեմն է՝ տեսախցիկի առաջ: Նկարահանման ժամանակ նույնիսկ երեխաներին ասում էի, որ ես հիմա իրենց նախանձում եմ, քանի որ ինքս դերասանուհի եմ և շատ կցանկանայի ես էլ նկարահանվեի այս հոլովակում: Իսկ սա մտահաղացում էր, որն իրականացվեց որպես հայ, այլ ոչ թե որպես ռեժիսորական աշխատանք:

Ի ՞նչ եք կարծում, Հայոց ցեղասպանության 100-ամյակին ընդառաջ Թուրքիան կճանաչի ցեղասպանությունը:

Ես դիվանագետ կամ քաղաքագետ չեմ, որպեսզի կարողանամ քաղաքական կանխատեսումներ անել, բայց մի բան կասեմ. մինչ ցեղասպանության ճանաչման հարցը բարձրացնելը, մենք պետք է նախ ինքնաճանաչողությամբ զբաղվենք, հետո աշխարհին մեզ ճանաչելի դարձնենք ու նոր պահանջենք: Այսօր մենք իրոք տարբեր հարթություններում դրա կարիքն ունենք:

Չե ՞ք կարծում, որ մեր հեռուստատեսությամբ նման հոլովակների պակաս շատ է զգացվում:

Մեր հեռուստատեսությամբ արդեն չգիտենք, թե ինչի պակաս է զգացվում, քանզի այսօր այն օտարել է իր հեռուստադիտողին: Առաջ, եթե մարդիկ ասում էին, ես այս, կամ այն հաղորդումը չեմ դիտում, հիմա արդեն ասում են ես հեռուստացույց չեմ դիտում: Հիրավի, մենք ունենք կադրերի խնդիր, անհատների, ովքեր ունեն գաղափարներ` կրթական, դաստիարակչական, մոդեռն մոտեցումներով: Եվ ինչպես Գաբրիել Գարսիա Մարկեսն էր կարողանում իր գրած գրքերը ընթերցել, այնպես էլ յուրաքանչուր աշխատանք անելիս պետք է առաջնորդվես այն գաղափարով, թե արդյո՞ք դա քեզ դուր է գալիս, կամ քեզ հետաքրքի՞ր է այն դիտել:

Առաջիկայում հնարավո ՞ր է հանդես գաք նոր ռեժիսորական աշխատանքով:

Հնարավոր է, չի բացառվում, բայց այս անգամ ես երևի թե կլինեմ կադրում` որպես դերասանուհի:

- See more at: http://araratnews.am/%d5%b8%d5%b9-%d5%a9%d5%a5-%d5%b4%d5%a5%d5%b6%d6%84-%d5%ba%d5%a5%d5%bf%d6%84-%d5%a7-%d5%a1%d5%b7%d5%ad%d5%a1%d6%80%d5%b0%d5%ab%d6%81-%d5%ba%d5%a1%d5%b0%d5%a1%d5%b6%d5%bb%d5%a5%d5%b6%d6%84-%d5%a1/#sthash.EftdsZ7c.dpuf