«Եթե մարդու տանը հրդեհ բռնկվի, և մարդը, որ եկել էր հանգցնելու կրակը, աչք գցի տանտիրոջ ունեցվածքին ու վերցնի տանտիրոջ ունեցվածքից որևէ բան, այդ մարդուն պետք է գցել նույն կրակի մեջ» (Բաբելոնի օրենքներից)։
ԿԱՆԱՉ ԵՐԱԶԱՆՔ` ՆԱՐՆՋԱԳՈՒՅՆ ԲԾԵՐՈՎ
(Առավոտ լուսո)
Օգոստոսի 9-ը կանաչ ու փառավոր օր էր: Կառավարական տան ժամացույցը ղողանջում էր րոպեն մեկ` հանրահայտ երգերի ուղեկցությամբ: Զորօրինակ, «Պատրոնդաշս կապել եմ», «Կոլխոզնիկ տղա, մեր այգին արի», «Ծնունդդ շնորհավոր»: Յուրաքանչյուր երգին համապատասխան փոխվում էր շատրվանների ջրի գույնը. նախ այն վարդագույն էր, հետո դաշտաբույր (դե, կոլխոզնիկ տղան այգի պետք է գա՞, թե՞ ոչ): Այնուհետև` շամպայնի փրփուրի գույնի: (Դե, ծնունդն էլ ի՞նչ գույնով շնորհավորել): Մի խոսքով` օրը փառավոր էր: Կառավարությունը հստակեցրեց հրավառությունների օրն ու ժամը, անելիքն ու չանելիքը: Սա խանդավառեց հանրային հոգսաշատ հոգիները: Թվաց վերջապես, որ ականջաթաղանթները մեր և մեր նյարդերը կարող են երեկոները «Պոլոնեզ» սուլել: Թվաց մի պահ, որ զվարճավայրերի ծովահենային սև դրոշակները փոխարինվել են խաղաղության ճերմակ դրոշներով: Այո՛, կառավարությունը թև ու թիկունք է կանգնում հայրենի բնակչությանը, դմբզահարելով նրա վայրենի փոքրամասնությանը: Օրը կանաչ էր, զրնգուն ու փառավոր` նարնջագույն հետքերով: (Օրեր առաջ կառավարությունը մի կողմ դրեց տնտեսական ճգնաժամի, հացի քաշի և պահածոյացվող պոմիդորի թեթևսոլիկ հարցերը և ճանապարհների ճերմակ արգելաշերտերը փոխարինեց նարնջագույնով):
ՔԹԻՑ ԲՌՆԱԾ` ԴԵՊԻ ԳՈՒՅՆԶԳՈՒՅՆ ԵՐԿԻՆՔ
(կեսարյան հատում)
Շաբաթը շրջանցեց ուրբաթին: Ես դարձա թաղամասի աչքի փուշը: Այնինչ հեղինակությամբ չէի զիջում վարսավիր Հենդոյին, գերազանցում էի պատգամավոր Ցեցին (մականունն է): Չէ՞ որ «ԼԼ» գլխավոր նավավարիս մեջ էր թաղականը տեսնում իր հաղթական մոզուն: (Լավ է, գոնե ոչ աքլորին): Օգոստոսի 9-ին լուրս հասավ համայնքին` դեն նետեք բամբակն ու խցանները, ոչնչացրեք դեղ ու բալասանը: Բանն այն է, որ երեկոյան հրավառությունից պաշտպանվելու փորձված միջոց է ականջները բամբակյա շերտով խցանով (սովորական գինու շշից թռցրած¤ փակելը: Հավատա ինձ, ընթերցող, ես արդար էի ձեր, խղճիս և կառավարական որոշման առաջ, որը հստակ սահմանում էր, որ Ամանորի գիշերը թույլատրվում է (անխտիր բոլորին, անգամ Հենդոյին ու Ցեցին) հրավառություն կազմակերպել 23:00-ից մինչև 01:00-ն: Ընդունելի է: Ոնց որ մոմագողի ծնկաչոք մեղա գալը եկեղեցու գավիթում: Նաև պետական տոներին (իշխանությունների հետ համաձայնեցնելով) ՀՀ քաղաքացիները կարող են հրթիռակոծել երկինքն ու հարևանների լսելիքը 23:00-ից 01:00-ն:
Ընդունելի է, զի հորթային հրճվանքիս մեջ թաղված համոզված էի, որ մյուս բոլոր օրերին հրթիռակոծությունն արգելված է: Ախորժակիս մի տակառ քացախ: Տարվա 355 օրերին ռեստորանային համալիրներում, հյուրանոցներում և այլուր կարելի է հրավառություն կազմակերպել մինչև 23:00-ն: Այսինքն, կարելի է բռնաբարել ժողովրդի ականջն ու նյարդը:
ՈՒշագրավ մի հանգամանք: Կառավարությունն այս բարեփոխումն իրականացրել է` ընդառաջ գնալով ֆեյսբուքյան քննարկումներին: Այսինքն` հանրության աչքաբաց հատվածի ցանկությանը: Բայց գուցե ինձ և ընթերցողներիս է՞լ ընդառաջեք։
Եզրահանգումը պետք է հենց հիմա, քանզի ՀՀ կառավարությունը, ոստիկանությանն ընդառաջ գնալով, վավերացրել է ներկայացրած նախագիծը և կապել մեր հոգուն ու մարմնին: Չարաբաստիկ, բարոյազուրկ և անպտուղ: Անպտուղ, եթե սպասարկում ես ժողովրդի շահերը: Փարթամ ու բերքառատ, երբ ծառայում ես մի խումբ զվարճամոլների կրքերին: Մի՞թե պարզ չէ երկրի ոստիկանությանը (նաև պետական շքանշանների, տիտղոսների և այլնի տակ հաղթական ուսերը մի կերպ պահող ոստիկանապետին), որ որոտն ու դղրդոցը անթույլատրելի են օրվա բոլոր ժամերին, քանզի ուղղակի աղետ են թե՛ մարդու առողջությանը, թե՛ նրա բարոյականությանը:
Մի պահ շունչ քաշենք և տեսնենք, թե կառավարության տարբեր օղակներ տարիներ շարունակ ինչ վարպետությամբ են կոծկում մի հարվածով լուծելիք խնդիրը: 2010-ին կրկին նամակ եմ հղել ՀՀ նախագահի նստավայր: Առաջարկելով արմատախիլ անել պայթուցիկային զվարճանքը: Հատկապես Ամանորից առաջ և հետո, այսինքն` դպրոցական արձակուրդի օրերին, երբ մանկահասակ և պատանի որոշ «հրոսակներ» զվարճանում են պայթուցիկների ռմբահարումներից, առավոտից ուշ երեկո: Զվարճանում են, խարտելով մարդկանց նյարդերը: 2010-ին պայթուցիկների ներկրումը և գործածումը դեռևս ապօրինի էին: Ահա ոստիկանության պատասխանի կարմիր թելը. «…հրագործական ապրանքների ապօրինի առևտուրը կանխելու նպատակով ոստիկանության կողմից պարբերաբար անցկացվում են համապատասխան միջոցառումներ»:
«Համապատասխան միջոցառումների» արդյունքում ապօրինի առևտուրը շարունակվում էր, դղրդում էին պայթուցիկները, ոստիկանությունը շուրջկալներ էր կազմակերպում և, ըստ էության, խրախուսում այս ամենը: Հավանաբար, զուտ մարդասիրական մղումներից դրդված հաջորդ Ամանորին, պատվարժան մեր ոստիկանները, քաղաքային և տեղական իշխանությունների հետ եղբայրական դաշինք կնքած, իրազեկում են, որ այս ամենն օրենքի սահմաններում է, և իրենք արգելանք չեն կարող հանդիսանալ: Թերևս հնարավոր է բացատրական աշխատանք կատարել պայթուցիկները վաճառողների և օգտագործողների շրջանում: Այո՜։
Անզուգական տեսարան է: Ոստիկանության ավագ սպան (քաղաքապետարանի ու թաղապետարանի ակտիվի ուղեկցությամբ¤ մտնում է պայթուցիկներ վաճառող մի կրպակ: Նախ ժպտում է ոստիկանական հանելուկային ժպիտով, ինչից կարգավորվում է վաճառողի արյան շրջանառությունը: Հետո անցնում է բացատրական աշխատանքի, հորդորում է, որ չի կարելի քաղաքացիների ամանորյա հանգիստը խանգարել։ Վաճառողը մեղմանուշ քմծիծաղում է և հակադարձում, որ օրենքով պայթուցիկ և հրթիռ վաճառելը արգելված չէ: Այս պահին արդեն ոստիկանական ճնշումն է կարգավորվում, խղճի խայթն էլ ուղևորվում է սահմանամերձ գյուղեր: Սահմանը պաշտպանելու ազերբայջանցի հրոսակներից: Այո՜:
Օրեր անց հերթական նամակս սահեց նախագահական նստավայրի գողտրիկ առանձնատան կաղնեփայտե արկղի խորքը: Խնդիրը նույնն է՝ արգելել հրագործական ապրանքների (հրթիռներ, պայթուցիկներ, այլևայլ զահրումար) ներմուծումը, առևտուրն ու գործածումը: Մի բան, որ արված է ողջ քաղաքակիրթ աշխարհում:
Աստվա՜ծ իմ, որքան միամիտ եմ ու լավատես:
Զի սկսվում է «գլուխ արդուկելու» կանոնակարգված գործընթացը: Ընդ որում, «գլուխը» ժողովրդինն է, ի դեմս ինձ: «Արդուկը» պաշտոնատարներինն է։ Արդյունքում շահում են ոռնացող անասնակերպի նշանի ներքո ծնվածները: Այսինքն` հրթիռակոծության կազմակերպիչներն ու սիրահարները:
ԻՆՉՈ՞Ւ Է ՔՈՒՆ ՄՏԵԼ ԱԻ ՆԱԽԱՐԱՐ ԵՐԻՑՅԱՆԸ
(եվրոպական փորձը և հայկական փորձանքը)
Եվ այսպես, առաջին արդուկումը: (Թեժ արդուկը փոխֆիննախարար տիար Վարդան Արամյանի ձեռքում է): Ասեմ, որ խիստ բարյացակամ է տիար Վարդանը, ում գրասեղանին է առաջինը հայտնվել նախագահականից թռչկոտած վերահսկողական պահանջը: Նա նախ պարզաբանում է պարզ և բարդ ընթացակարգով տրվող լիցենզիաների խորհուրդը, օրինակ բերում անասնաբուժության բնագավառը (հավանաբար, համոզված, որ խնդիրը սերտորեն առնչվում է խոշոր եղջերավորների և մանր կճղակավորների գեղագիտական ընկալումների հետ), հետո, հավանաբար խղճի խայթ զգալով, խորհուրդ է տալիս ինձ զգուշավոր լինել հրագործական ապրանքների ներմուծման և արգելման հարցում, «… ինչպես ցույց է տալիս միջազգային փորձը, այս կամ այն գործունեության ընդհանրապես արգելման դեպքում այդ գործունեությունը կտեղափոխվի սև շուկա»:
Բայց կարծես թե ժամանակին քաղաքապետեր Սիրադեղյանն ու Զախարյանը արգելեցին վերոնշյալը: Առանց հաշվի առնելու միջազգային փորձը: Եվ հաջողեցին գործը:
Ողորմի անցավորացդ, տիար Արամյան, զի նամակդ բարեգթության պսակ է այն ամենի համեմատությամբ, որ կհիշվի այստեղ: 2011-ի դեկտեմբերի 13-ին և դեկտեմբերի 19-ին ՀՀ արտակարգ իրավիճակների նախարարությունը բացատրական-պարզաբանական լայնածավալ գրոհի է անցնում: Բարդ ընթացակարգով: Պարզվում է, որ ԱԻ նախարարի 2011-ի մայիսի 20-ի N63-ա հրամանով ստեղծվել է աշխատանքային խումբ: Այստեղ, ԱԻՆ-ից զատ, ՀՀ էկոնոմիկայի, ֆինանսների, արդարադատության նախարարությունների, ՀՀ ոստիկանության և Երևանի քաղաքապետարանի ներկայացուցիչներն են ընդգրկվել: Նրանք ուսումնասիրել են եվրոպական երկրների և ՌԴ-ի փորձը: ՈՒսումնասիրել և եկել են համոզման, որ անհրաժեշտ է թվով 7 օրենքներում մեծածավալ փոփոխություններ և լրացումներ կատարել: Եվ մեծածավալ լրացումներն ու փոփոխությունները 2012-ին ներկայացնել ՀՀ կառավարության քննարկմանը: Այո՜, հինգ պետական գերատեսչություն և յոթ օրենք ընդդեմ հակապետական այս «հեղաշրջման»։
ԴԱՏԱՎՃԻՌ-ՎԵՐՋԱԲԱՆ
Կամ հրթիռակոծությունը (տարին բոլոր) իսպառ վերացվում է, և պայթուցիկաշփոթը դառնում անդառնալի հուշ: Կամ էլ բնագավառի բոլոր պատասխանատուները ժամանակավորապես բնակվում են ռեստորանամերձ որևէ տարածքում ու վայելում ամենօրյա հրթիռակոծության սարսափները (քաղցկեղածին հիվանդությունները բացառված են, բայց քրոնիկ խլությունն ու անբուժելի շլությունը երաշխավորում եմ):
Վրեժ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ
Հ. Գ. -Զորօրինակ, խորհուրդ եմ տալիս բնակարան վարձել «Շանթ», «Դոն Կիխոտ», «ՈՒռենի», «Լաթար», «Աթենաս պալաս» և այլ զվարճավայրերի մոտակայքում։
Խորհուրդն էլ գլխավորապես վերաբերում է ՀՀ ԱԻ նախարար Արմեն Երիցյանին, ով սույն խնդրում բացարձակ անգործության է մատնվում։ Կամ էլ պարզապես «խմուկ» ժամանակ հրթիռարձակմամբ մի քանի հարյուր մարդու «դիվադադար» անելու մեծ սիրահար է։
