Ինքնասպանություն. Գիտակցված մահ
20:30, շաբաթ, 29 սեպտեմբերի, 2012 թ.
 Աշխարհում, թերևս, չնչին մի տոկոս կա մարդկանց, ովքեր երբևէ չեն մտածել ինքնասպանության փորձի մասին: Ցանկացած մեկի կյանքում կա շրջան, որն հեղաշրջում է մարդկային մտքերը, մարում երազանքները, ապագայի իղձերը հրդեհում ու ոչնչացնում այդ ամենի տիրոջը` մարդուն: Ամեն տարի աշխարհում ինքնասպան է լինում ավելի քան 4 միլիոն մարդ: Դատական փորձագետների տվյալներով, դժբախտ պատահարներից ստացված մահերի մեծ մասն ինքնասպանության հետևանք են: 2010 թվականին Հայաստանում գրանցվել են այսօրինակ մահերի 592 դեպքեր, որ մոտ 19 տոկոսով ավելի է 2009-ին հաշվված դեպքերից, 24 տոկոսով պակաս` 2011-ի դեպքերից: Հատկանշական է, որ տղամարդիկ ավելի հաճախ են դիմում ինքնասպանության, քան կանայք` 4-ը մեկի հարաբերությամբ: Ըստ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության տվյալների, մեր երկրում ինքնասպանության դիմած մարդկանց առաջին խումբը 30-65, երկրորդը` 18-28 տարեկան անձինք են: Եթե մեկ անգամ ևս կարդանք այս տվյալները, մտածելու բան կունենանք հաստատ: 4 միլիոն մարդիկ. 4 միլիոն` առանց այն էլ աշխարհից պակասող, ոչ թե ավելացող մարդկանցից: Մտածել է պետք… Մեղադրանք… Ցանկացած մեկի, ինքնակամ կյանքից հեռանալու մասին լսելիս, առաջին հերթին առաջ է գալիս մեղադրանքը, հետո կարեկցանք, խղճահարություն, հարցեր ու հարցեր… Ինչու ՞: Եթե ինքնասպանություններին մոտենանք բնության ու Աստծո տեսանկյունից, ապա ստացվում է այսպես. Յուրաքանչյուր ոք ունի կյանքի իրավունք: Նույն սկզբունքից ելնելով, մի՞թե մեզնից ամեն մեկը մահվան իրավունքը չունի:
Բոլորս ապրում ենք բոլորի համար 99 ու մեզ համար ընդամենը 1 տոկոսով: Ապրում ենք, որ հպարտանան մեր ծնողները, որ իրենց երազանքներին հասնեն մեր երեխաները, որ երջանկացնենք մեր երկրորդ կեսին, ու վերջում միայն` ապրում ենք ինքներս մեզ համար: Ուրեմն ինչու՞ գոնե մեռնելուց չմտածենք ինքներս մեր մասին, ուզենանք մեռնել ու մեռնենք, չխղճալով շրջապատում ոչ ոքի… Ինչու ՞: Մտածել է պետք… Գրածս սխալ չհասկանալու համար նշեմ, որ սա ամենևին էլ մահվան քարոզ չէ, այլ պարզապես սառը մտքի սառը դատողություն մարդուց, ով երբևէ մտածել ու փորձել է մեռնել, զգալով ապրելու անհնարինությունը: Ուրեմն ինչու ՞ ապրեցի… Ինչու ՞: Մտածել է պետք… Ես մտածեցի, շատ մտածեցի ու հասկացա վերջապես… Համաշխարհային առողջապահական կազմակերպությունը հաշվարկել էինքնասպանության 800 դրդապատճառներ, որոնք շատ բազմազան և տարաբնույթեն: Վիքիպեդիան այս տերմինը բացատրում է այսպես. «Ինքնասպանությունըմարդ-արարածի կողմից դիտավորյալ կատարվող գործողություն է, որի հետևանքով, որպես արդյունք նա մահանում է: Հաճախ կատարվում է հուսահատության մեջ, կամկարող է վերագրվել որոշ հոգեկան խանգարումների, դրանց թվին է դասվում նաև դեպրեսիան»: Նախքան նյութը պատրաստելը, հավատացեք, ուսումնասիրել եմ բավականին թվով տվյալներ ու գրականություն` կապված սուիցիդի ու սուիցիդալ մտքերի հետ: Գրեթե բոլոր տեղերում սա համարվում է գիտակցված քայլ, ժխտելով մարդկության այն թյուր կարծիքը, որ մարդն ինքնասպանության է գնում անջատված գիտակցությամբ: Ի վերջո, ինչու՞հենց մահ, չկա՞ այլընտրանք: Ձեզանից բոլորը, նախքան շարունակությունը կարդալը, թող փորձի մտքում գտնել այս հարցի պատասխանը: Շարունակեմ… Եթե սա գիտակցված մահ է, ուրեմն ոչ դատապարտելի արարք, ամեն մեկի կյանքն իրեն է պատկանում, յուրաքանչյուրս մենք ենք մեր ապրել-մեռնելու տերը, ամենքս ունենք մեր դերն հասարակության մեջ, ու երբ չի գտնվում այդ տեղն ու դերը, հերթն հասնում է գտնված մահին: 3 վայրկյանը մեկ աշխարհում ինչ-որ մեկն ինքնասպանության փորձ է կատարում, 30 վայրկյանը մեկ` աշխարհում ինքնասպանությունից մեռնում է մեկը: Ինքնասպանին «կանգ առ» գոչելուց առաջ մի պահ մտածենք, որ վերջին հաշվով, սա հոգեկան ցավից ազատվելու լավագույն տարբերակն է մարդու մոտ, ով երեկվա գերերջանիկն էր, այսօրվա` գերդժբախտը: Հիշենք, չկա «ինքնասպանիբաղադրատոմս»: Մարդը, ով որոշել է կյանքին վերջ տալ, չի կիսում այդ մասին մտքերն ուրիշների հետ կամ չհասցնելով, քանի որ որոշումը կատարվել է ակնթարթորեն, կամ չուզելով, քանի որ կա գիտակցում` իրեն կխանգարեն: Ինչու ՞… ու էլի նույն սկիզբը… Մտածել է պետք: Գուցե պատահականորեն, գուցե գիտակցաբար, գուցե բնազդով, բայց ես ապրեցի: Ապրեցի, ապրելուս համար միայն մի պահ զղջալով, ապրեցի, ու հիմա ինքս եմ պատրաստվում աշխարհին տալ մեկ ուրիշի`փոքրիկ մի կյանք: Հիմա երջանիկ եմ, մեռնել չեմ ուզում: Եկեք մտածենք այլ հորիզոնից… Եկեք փոխենք սև-սպիտակ մահը գունավոր կյանքի առողջ շողերով, եկեք ստիպենք ուրիշներին նախանձել ու մեռնել հոգով, իսկ ինքներս ապրենք` ժպտալով ինքներս մեզ ու շրջապատին: Հավերժորեն կա մահվանն հակառակ տաբերակ: Ապրենք մեզ համար, անենք բաներ, որոնք առաջին հերթին արևներ կտան մեր իսկ սրտին, լինենք լավատես, ապրենք մեկ անգամ, հիշելով, որ կյանք մեզ տրված է ի վերուստ, ու մենք չենք այն ստեղծել, ուրեմն ինչու՞ մեզ իրավունք վերապահենք փչացնել ու վերջ դնել Աստծո ստեղծագործությանը` կյանքին, որը մենք չենք ստեղծել: Հիշենք սկզբունքը, որ ուրիշի տնկած ծառը միայն այդ ուրիշն է իրավասու կտրել: Էլ ինչու՞ մահ: Մտածել է պետք… Շուշաննա Գրիգորյան |
Հավանել
0
Չհավանել
0
8024 | 0 | 0 | 0
