Այսօր՝ հուլիսի 3-ին, Վարդավառի տոնն է կամ Քրիստոսի Պայծառակեր-պության օրը: Այն Հայ Առաքելական Եկեղեցու հինգ տաղավար տոներից մեկն է և խորհրդանշում է Քրիստոսի պայծառակերպությունը Պետրոս, Հովհաննես և Հակոբոս առաքյալների առջև, որն, ըստ ավան-դության, տեղի է ունեցել Թաբոր կոչված լեռան վրա։
Հայաստանյաց եկեղեցում տոնը կոչվում է նաև Այլակերպության տոն կամ Վարդավառ` Տիրոջը վարդի հետ համեմատելու պատճառով: «Վարդավառ» բառի խորհուրդը լեզվաբանորեն կազմված է «վարդ» և «վառ» բառերից և նշանակում է ջրով օծված։
Վարդավառը տոնել են նաև հեթանոս հայերը, այդ պատճառով էլ պահպանվել են տոնի հեթանոսական սովորույթները` միմյանց վրա ջուր ցողելը, աղավնի թռցնելը և այն:
Հնում խաղերը բազմաթիվ են եղել, օրինակ՝ Վանում բեմադրվել են Հայկի և Բելի կռիվը և համայնքը վիճակով բաժանվել է թիմերի և ինքնաշեն թրերով իրար դեմ կռվի դուրս եկել: Արցախի ժողովրդի հավատալիքներ մեջ է եղել այն, որ Վարդավառի գիշերը բոլորի գերեզմաներին լույս է իջնում և ով հոգով մաքուր է, այդ լույսը կարող է տեսնել և այդ պահին ինչ–որ բան երազանք պահի, որն, անպայման, կկատարվի:
