Հոդվածներ

Նոր Նորքում` Գայի (Հայկ Բժշկյանցի) հուշարձանի մոտ, այգու վերջում, նկարազարդ պարիսպներ ունեցող և ցուցահանդես հիշեցնող շենքի սաները ոչ թե դեսպանատան աշխատակիցների երեխաներն են, այլ Հայաստանում ապրող իրանական ընտանիքների: Դպրոցի նկարազարդ պատերը անծանոթին կամ զբոսաշրջիկին առաջին հայացքից արևելյան սթրիթ արթ են հիշեցնում ՝ Ֆիրդուսիի, Սաադիի և արևելյան ճարտարապետության պատկերներով: Շահիդ Ֆահմիդեի անվան իրանական դպրոցում 20 տարի փոփոխություն չի եղել, միայն տարածքն է մեծացել, ու հարմարացվել է 21-րդ դարի պահանջներին:

ԻԻՀ ազգային հերոս Շահիդ Ֆահմիդեն զոհվել է Իրանի իսլամական հեղափոխության ժամանակ: Նա կապել է նռնակների գոտին և մտել թշնամու տանկի տակ` պայթելով տանկը: Հենց նրա նկարն է զարդարում դպրոցի մուտքի պատը, որպեսզի հաճախող երեխաների համար մշտապես հերոսության և հայրենասիրության օրինակ ծառայի:

Դպրոցի ներքին հարդարումը յուրահատուկ է, նման չէ հայկական դպրոցներին: Պատերը Ղուրան են հիշեցնում` հատվածներով: Այստեղ ամեն ինչ կանոնակարգված է՝ գրեթե զինվորական կարգապահություն է տիրում: Դպրոցի առանձնահատկությունն այն է, որ աշակերտները կարող են մնալ այնքան, մինչև նրանց ծնողները վերջացնեն իրենց աշխատանքը:

«Շահիդ Ֆահմիդե» իրանական դպրոցում դասերն սկսվում են ուղիղ ժամը 9-ին` ավանդական նամազով և ԻԻՀ օրհներգով: Դպրոցը փոքր Իրան է հիշեցնում: Հայկական առօրյայից, մշակույթից ու կենցաղից կարծես պարիսպներով առանձնացած դպրոցում նախաճաշն էլ է իրանական:

Դպրոցում արգելվում է մսային կերակուրը: Ճաշացանկը հաստատել է տնօրինությունը:

• Երկուշաբթի` կաթու թխվածք
• Երեքշաբթի` կարտոֆիլով կարկանդակ ու խաչապուրի
• Չորեքշաբթի` լոբով ու ոսպով ապուր
• Հինգշաբթի-պանրով կարկանդակ
• Ուրբաթ` կարտոֆիլով կարկանդակ ու խաչապուրի

Դպրոցն ունի մարզասրահ, որտեղ մարզվում են բոլոր իրանցիները` անկախ նրանից` սովորո՞ւմ են այդ դպրոցում թե՞ ուղակի ապրում են Հայաստանում: Մարզասրահը ունի հստակ կանոն. աղջիկները պետք է մարզվեն տղաներից անջատ ու պետք է լինեն գլխաշորով: Մարզասրահի պատուհանները մգեցված են, որ դրսից ներսը չերևա:

Կրթօջախն ունի անհրաժեշտ բոլոր պայմանները ՝ ժամանակակից տեխնիկական հագեցմամբ: Այս դպրոցում խրախուսվում է սոցիալական ցանցերում լինելը, բայց միայն ուսուցչի հսկողությամբ, թեև գրեթե բոլոր աշակերտներն էլ սմարթֆոն ունեն: Իրանից եկած աշակերտների համար այս դպրոցը իսկական եվրոպական կրթօջախ է: Այն տարբերվում է նաև արտասահմանում գործող հայկական դպրոցներից. կրթության և գիտության նախարարության հրամանով այստեղ դասավանդող մանկավարժները 2 տարին մեկ փոխվում են:

Իրանական կրթահամալիրի տարրական դասարաններում նաև հայերեն էր դասավանդվում, սակայն մասնագետ չլինելու պատճառով, այժմ դասաժամեր չկան: Այդ պատճառով դպրոցում սովորող երեխաների մեծ մասը չգիտի հայերեն: Դպրոցի կառավարիչները հույս ունեն առաջիկայում վերականգնել հայոց լեզվի դասավանդումը: Աշակերտները ըստ ցանկության կարևող են նամազ անել հատուկ սենյակում, որը նաև դասերին պատրաստվելու կատարյալ վայր է. այստեղ միշտ լուռ է:

Դպրոցը առանձնակի ուշադրություն է դարձնում իրանական գրականությանը: Դպրոցի գրադարանից գիրք վերցնելու համար գրանցվելը պարտադիր չէ: Ուսուցիչների հերթափոխին զուգահեռ թարմացվում է նաև գրադարանը:

150 աշակերտ ունեցող դպրոցում կրթությունը տարասեռ չէ, քանի որ պայմաններ չկան: Դասերն իրականացվում են ընդհանուր սկզբունքով` աղջիկները և տղաները նույն դասարանում են` կողք-կողքի:

Դպրոցականներին չի անհանգստացնում կրթահամալիրի հեռավորությունը: Նրանք դասի են գնում միկրոբասերով, դեսպանատան մեքենաներով: Դպրոցը վճարովի է, այնտեղ արգելված է ՀՀ քաղաքացիների երեխաների մուտքը ու կրթությունը: