Սուրբ վկաներ Սոփիան և նրա երեք դուստրերը
նահատակվել են Ադրիանոս կայսեր (117-138) կողմից՝ 137 թվականին:
Սրբուհի Սոփիան (հունարեն նշանակում է «
իմաստություն») սերում էր Իտալիայի ազնվական ցեղից, ապրում էր Մեդիոլան (ներկայիս Միլան) քաղաքում իր երեք դուստրերի հետ, որոնց անվանել էր ըստ երեք գլխավոր
առաքինությունների՝ Պիստոս («
հավատ»), Էլպիս («
հույս») և Ագապե («
սեր»): Վաղաժամ այրիանալով՝ նա ամբողջովին նվիրվել էր
բարեպաշտությանը և իր անվանը համապատասխան բացառիկ
իմաստությամբ էր դաստիարակում իր դուստրերին, ինչի շնորհիվ նրանք օժտվել էին պարկեշտությամբ, ազնվությամբ և աստվածահաճ վարքով: Ըստ իրենց անունների՝ ամուր էր նրանց
հավատն ու
փրկությանհույսը, և մեծ էր
սերը Քրիստոսի հանդեպ: Սքանչելի էր նաև երեք քույրերի արտաքին տեսքը, ինչը և գրավել էր Անտիոքոս իշխանի ուշադրությունը, ով մի օր ցանկություն հայտնեց կնության վերցնել մեծ դստերը՝ Պիստոսին: Սոփիան մերժեց իշխանի առաջարկը՝ հայտնելով, որ իրենք
քրիստոնյա են և կուսական մաքրությունը գերադասում են
հեթանոսական իշխանավայել կյանքից: Այդ ժամանակ քրիստոնեությունը արտոնված կրոն չէր, և նման համարձակ խոստովանությունը համազոր էր ինքնադատապարտման:
Անտիոքոսը ներկայացավ Ադրիանոս կայսերը և հայտնեց Սոփիայի մասին՝ զրպարտելով, թե նա կանանց և օրիորդներին
քարոզում է ոչ միայն չպաշտել աստվածներին ու
չզոհաբերել նրանց, այլև մերժել ամուսնությունը: Ադրիանոսը Սոփիային՝ նրա դուստրերով հանդերձ, կանչեց իր մոտ՝ Հռոմ, և փորձեց նախ գայթակղիչ առաջարկներով, ապա սպառնալիքներով հրաժարեցնել քրիստոնեությունից: Բայց նա ոչ մի արդյունքի չհասավ, քանզի թե՛ Սոփիան, թե՛ դեռատի աղջիկները հաստատակամ էին իրենց
հավատի մեջ. աներեր հրաժարվում էին զոհեր մատուցել կուռքերին և պատրաստ էին
նահատակության: Կայսրը հերթով երեք քույրերին մոր աչքի առջև տանջանքների ենթարկեց՝ հուսալով, թե մայրական սիրտը չի դիմանա դրան և կընկրկի: Բայց Սոփիան միայն
աղոթում էր, որ իր դուստրերը հաղթահարեն
փորձությունը և արժանանան անմահ պսակին: Եվ արդ,
Աստված այնպես զորացրեց քույրերին, որ նրանք ապշելի տոկունությամբ դիմացան բոլոր անմարդկային չարչարանքներին:
Երեքին էլ կայսրը ի վերջո գլխատել տվեց, սակայն կենդանի թողեց Սոփիային՝ ազատ արձակելով նրան իր զավակների գլխատված մարմինների հետ, որպեսզի նա տանջվի հոգեկան ցավերից: Սոփիան իր դուստրերի պատվական աճյունները դուրս բերեց Հռոմից և մի բարձր բլրի վրա ամփոփեց վայելուչ տապանի մեջ: Երեք օր նա չհեռացավ տապանից և անդադար
աղոթելով՝ խաղաղությամբ ավանդեց իր հոգին:
Քրիստոնյաները Սոփիայի մարմինը դրեցին նույն տապանի մեջ, որի վրա հետագայում վկայարան կառուցեցին:
