Վալտեր Գևորգի Արամյան (1909-ի հուլիսի 15)
Վիկտոր Ռուբենի Բալայան (1931, հուլիսի 16)
Հայ արձակագիր, թարգմանիչ Վալտեր Գևորգի Արամյանը ծնվել է 1909-ի հուլիսի 15-ին, Էջմիածին քաղաքում։ 1932-ին ավարտել է Երևանի համալսարանի լեզվագրական ֆակուլտետը։ Աշխատել է Երևանի Մատենադարանում։
Նրա «Տայգայի օրենքը» և «Ռուսա, որդի Արգիշտի» գործերը թարգմանվել և առանձին գրքերով լույս են տեսել ռուսերեն:
Գրել է «Ռուսա, որդի Արգիշտի» (1957) պատմ. վիպակը, «Մարդը» (1959), «Ընկած ծառը» (1964), «Մի՞թե բոլորը հող դարձան» (1970), «Արահետներ» (1977), «Վերադարձ» (1983), «Զարմանալի տարիներ» (1985) պատմվածքների ժողովածուները:
Կատարել է նաև թարգմանություններ ռուսերենից:
Մահացել է 1994-ի դեկտեմբերի 1
Վ. Արամյանի երկերի մատենագրություն - Տայգայի օրենքը, Երևան, Հայպետհրատ, 1955, 60 էջ։
- Պատմվածքներ, Երևան, Հայպետհրատ, 1956, 128 էջ։
- Ռուսա, որդի Արգիշտի, Երևան, Հայպետհրատ, 1957, 185 էջ։
- Մարդը (պատմվածքներ), Երևան, Հայպետհրատ, 1959, 172 էջ։
- Վաղը նորից լվացք կփռեն, հրատարակչություն «Պիոներ» ամսագրի, Երևան, 1959, 8 էջ։
- Փունջ։ Սովետահայ մանկական գրականություն (ժողովածուում գործեր ունի նաև Վ. Արամյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1961, 356 էջ։
- Մարդու սերը, Երևան, Հայպետհրատ, 1962, 180 էջ։
- Ընկած ծառը (պատմվածքներ), Երևան, Հայպետհրատ, 1964, 216 էջ։
- «Խեղճ» մարդը, Երևան, «Հայաստան», 1970, 16 էջ։
- Ռուսա, որդի Արգիշտի (վիպակ), Երևան, «Հայաստան», 1970, 116 էջ։
- Միթե բոլորը հող դարձան, Երևան, «Հայաստան», 1970, 408 էջ։
- Թանաքագույն ծաղիկներ, Երևան, «Հայաստան», 1973, 232 էջ։
- Արահետներ, Երևան, «Սովետական գրող», 1977, 324 էջ։
- Վերադարձ (պատմվածքներ), Երևան, «Սովետական գրող», 1983, 512 էջ։
- Զարմանալի տարիներ (պատմվածքներ), Երևան, «Սովետական գրող», 1985, 144 էջ։
- Երանոս Կռմանցի (հեքիաթ- վիպակ) ։
- Խոտորջուրցիներ (վիպակ և պատմվածքներ) ։
Վ. Արամյանի կատարած թարգմանությունները (ռուսերենից) - Ալոիս Իրասեկ, Չեխական հինավուրց զրույցներ, Երևան, Հայպետհրատ, 1955, 212 էջ։
- Ցակարիաս Տոպելիուս, Հեքիաթներ, Երևան, Հայպետհրատ, 1956, 104 էջ։
- Կարլիս Սկաբլե, Ինչպես գնացի Հյուսիսի աղջկա մոտ (հեքիաթ), Երևան, Հայպետհրատ, 1962, 56 էջ։
- Չինական հեքիաթներ, Երևան, Հայպետհրատ, 1963, 80 էջ։
- Սերգեյ Սարտակով, Թագուհին չտաս (վիպակ), Երևան, Հայպետհրատ, 1963, 311 էջ։
- Չեխոսլովակյան պատմվածքներ (ժողովածուի մի մասը թարգմանել է Վ. Արամյանը), Երևան, «Հայաստան», 1966, 372 էջ։
- Հալդար Լաքսնես, Ինքնուրույն մարդիկ, Երևան, «Հայաստան», 1967, 638 էջ։
- Դհան Մուքերջի, Ջունգլիներում (վիպակներ), Երևան, «Հայաստան», 1978, 204 էջ։
- Գեորգի Խոլոպով, Ահեղ տարի (վեպ), Երևան, «Սովետական գրող», 1980, 428 էջ։
- ___________________________________
-
Վիկտոր Ռուբենի Բալայան (1931, հուլիսի 16 -), հայ արձակագիր, լրագրող, թարգմանիչ, ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1970-ից։ Ծնվել է Լոռու մարզի Գարգառ գյուղում։ 1954-ին ավարտել է ԵՊՀ բանասիրական ֆակուլտետը։ Աշխատել է «Պիոներ կանչ» թերթում որպես գրական աշխատող, 1956-58-ին` «Ավանգարդ» թերթում որպես բաժնի վարիչ։ 1958-59-ին եղել է «Պիոներ կանչի» պատասխանատու քարտուղարը, 1959-68-ին` «Ավանգարդի» պատասխանատու քարտուղարը, 1968-70-ին` «Հայաստան» հրատարակչության մանկապատանեկան գրականության խմբագրության վարիչը։ Նույն թվականներին դասախոսել է Երևանի համալսարանի ժուռնալիստիկայի բաժնում` «Գրականությունը և արվեստը լրագրի էջերում» առարկան։ 1970-74-ին եղել է «Հայաստան» հրատարակչության գլխավոր խմբագիրը, 1974-79-ին «Սովետական գրող» հրատարակչության տնօրենը, 1979-84-ին` ՀԽՍՀ մինիստրների խորհրդի հեռուստատեսության և ռադիոհաղորդումների պետական կոմիտեի նախագահի առաջին տեղակալը։ 1984-ից եղել է ՀԽՍՀ պետկինոյի նախագահի առաջին տեղակալը, «Հայֆիլմ» կինոստուդիայի տնօրենը։ Ռուսերեն լույս են տեսել Վ. Բալայանի «Քանդված նկուղի գաղտնիքը» (Երևան, 1974), «Ստվեր և լույս» (Երևան, 1978), լատվիերեն` «Քանդված նկուղի գաղտնիքը» (Ռիգա, 1977) գրքերը։ 1983-ի ապրիլին Երևանի հեռուստատեսությամբ ներկայացվել է նրա «Հանդիպում առողջարանում» պիեսը։ Վ. Բալայանի երկերի մատենագրություն - Առաջին դասը (պիես), Երևան, ՀՍՍՀ կուլտուրայի մինիստրության ժողովրդական ստեղծագործության ռեսպուբլիկական տուն, 1957, 27 էջ։
- Երբ կատարում են ընտրողների պատվիրանները (Բասարգեչարի շրջանի Չախլուի գյուղսովետի աշխատանքի փորձը), Երևան, «Հայաստան», 1966, 48 էջ։
- Աշխատանքային քայլերգ Լոռվա դաշտերում (Ստեփանավանի շրջանային սովետի գործադիր կոմիտեի աշխատանքային փորձը), Երևան, «Հայաստան», 1968, 40 էջ։
- Վտանգավոր արահետ, Երևան, «Հայաստան», 1969, 256 էջ։
- Պարույր Սանթրոսյան, Երևան, Հայկական թատերական ընկերություն, 1970, 95 էջ։
- Մշուշը ցրվում է, Երևան, «Հայաստան», 1971, 300 էջ։
- Ճակատագիրը բախում է դուռը։ Կինոյի աշխարհում։ Ճեպանկարներ, Երևան, «Հայաստան», 1972, 480 էջ։
- Մարգո Մուրադյան, Երևան, «Հայաստան», Հայկական թատերական ընկերություն, 1973, 60 էջ։
- Լույս և ստվեր։ Վերադարձրեք կապույտ թռչունը։ Երկրորդ վարկածը։ Անցյալը երբեմն մեռնում է մեզ հետ։ Աստվածային կայծի բռնկումը (վիպակներ և պատմվածքներ), Երևան, «Հայաստան», 1975, 440 էջ։
- Բանալի, Երևան, «Հայաստան», 1977, 351 էջ։
- Վերածնունդ (ժողովածուում տեղ է գտել Վ. Բալայանի «Արմատներ արձակող շիվը» գործը), Ե. «Սովետական գրող», 1977, 552 էջ։
- Սեղմեցին սիրտս (պատմվածքներ), Ե. «Սովետական գրող», 1979, 296 էջ։
- Անցյալը երբեմն մեռնում է մեզ հետ, գիրք առաջին (պատմվածքներ, մանրապատումներ), Ե. «Սովետական գրող», 1980, 464 էջ։
- Անցյալը երբեմն մեռնում է մեզ հետ, գիրք երկրորդ (պատմվածքներ, մանրապատումներ), Ե. «Սովետական գրող», 1981, 448 էջ։
- Մեղադրյալի վերջին խոսքը, Երևան, «Հայաստան», 1982, 292 էջ։
- Որոգայթներ (վիպակներ), Ե. «Սովետական գրող», 1983, 239 էջ։
- Խորեն Աբրահամյան, Հայկական թատերական ընկերություն, 1983, 127 էջ։
- Հավատ (պատմվածքներ), Ե. «Սովետական գրող», 1986, 300 էջ։
Վ. Բալայանի կատարած թարգմանությունները (ռուսերենից) - Զբիգնև Նենացկի, «Բյուրեղապակի հայելի» օպերացիան, Երևան, «Հայաստան», 1969, 146 էջ։
- Իյենե Մատյաշովսկի, Խոոդի դեբյուտը (վիպակ), Հաննա Պրոշկովա, Ծխամորճով լուսինը (վիպակ), Ուիլյամ Այրիշ, Բակ նայող պատուհանը (վիպակ), Երևան, «Հայաստան», 1970, 332 էջ։
- Վիպակներ և պատմվածքներ։ Սոցիալիստական երկրների գրողների արկածային և գիտաֆանտաստիկ գործերի ժողովածու (գրքի մեջ մտնող Զ. Նենացկիի «Բյուրեղապակի հայելի» օպերացիան», Իյենե Մատյաշովսկու «Խոոդի դեբյուտը», Հաննա Պրոշկովայի «Ծխամորճով լուսինը», Ուիլյամ Այրիշի «Բակ նայող պատուհանը» գործերը թարգմանել է Վ. Բալայանը), Երևան, «Հայաստան», 1975, 499 էջ։
- Լյուիս Նորման, Իր եղբոր ձեռքով (վիպակ), Հաննա Պրոշկովա, Ծխամորճով լուսինը (վիպակ), Երևան, «Սովետական գրող», 1976, 351 էջ։
|
