Փախլավան բազմաշերտ աղանդեր է, որ պատրաստվում է թղթի բարակություն ունեցող խմորաշերտերից, որոնք պատում են յուղով և տեղավորում թավայի մեջ կամ ոլորում են գլանիկների տեսքով։
Աղացած կամ մանր կտրտած ընկույզը լցնում են խմորի շերտերի միջև, որոնք մինչ այդ թխում են և ներծծում շաքարավազի և կիտրոնի հյութի՝ համեմունքներով և վարդագույն ջրով օշարակը: Կան մարզեր, որտեղ օշարակի փոխարեն հալված մեղր է օգտագործվում։ Իհարկե, այս բաղադրատոմսն ունի ամեն շրջանի բնորոշ իր բազում տարատեսակները։
Այս հոդվածում մենք կճանապարհորդենք ժամանակի մեջ՝ բացահայտելու հայկական փախլավայի քաղցր ժառանգությունը:
Մշակութային խաչմերուկ
Հայաստանը, գտնվելով Եվրոպայի և Ասիայի խաչմերուկում, կրել է տարբեր մշակույթների ազդեցությունը: Այս բազմազանությունն արտացոլված է հայկական խոհանոցում, այդ թվում՝ փախլավայում։
Դարերի ընթացքում Հայաստանում փախլավայի բաղադրատոմսը զարգացել է և իր մեջ ներառել տարածաշրջանային համերը՝ դարձնելով այն հյուրասիրության ավելի սիրելի տարբերակ։
Հայկական փախլավայի յուրահատուկ համերը
Համարվում է, որ գաթան «թխվածքների թագավորն է», իսկ փախլավան՝ «թխվածքների թագուհին» ։
Հայկական Փախլավան ունի առանձնահատուկ համ, բույր և իր բազմաթիվ յուրահատկություններով տարբերվում է մյուս քաղցրավենիքներից։
Այն սովորաբար պարունակում է մանրացված ընկույզ՝ որպես հիմնական միջուկ: Այս ընկույզները աղանդերին տալիս են հարուստ և չկրկնվող համ՝ հավասարակշռելով խմորեղենի և օշարակի քաղցրությունը:
1. Տոնակատարության խորհրդանիշ
Հայկական մշակույթում փախլավան հաճախ ասոցացվում է ուրախ առիթների հետ։ Այն հարսանիքների, ծննդյան և այլ տոնական հավաքույթների հիմնական բաղադրիչն է, որը խորհրդանշում է կյանքի քաղցրությունն ու երջանկությունը կիսելը:
2. Առատաձեռնություն և հյուրընկալություն
Հայերը հայտնի են իրենց ջերմությամբ և հյուրընկալությամբ, իսկ հյուրերին փախլավա հյուրասիրելը բարի կամքի դրսևորում է: Սա ջերմ ընդունելության և այցելուների հետ հայկական մշակույթի մի կտոր փոխանցելու միջոց է:
Հայկական փախլավայի անժամկետ կոչը
Հայկական փախլավան պարզապես աղանդեր չէ. այն Հայաստանի մնայուն խոհարարական ժառանգության վկայությունն է: Իր յուրահատուկ համով և մշակութային նշանակությամբ հայկական փախլավան շարունակում է մնալ սիրելի հյուրասիրություն, որը փայփայում են հայերը։
Այն շարունակում է մեծ սեր վայելել հասարակության բոլոր խավերի շրջանում՝ մնալով յուրաքանչյուր հայկական տոնական սեղանի զարդն ու պարծանքը։
