Makaleler

     ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
    
     ՍԻՐԵԼ
    
     Բույլ մը նայվածք, փունջ մը ժպիտ՝
     Քուրա մը խոսք դյութեց իմ սիրտ:
    
     Ես ուզեցի լուռ մենանալ,
     Սիրել փըթիթք՝ խորշեր թավուտ,
     Սիրել կայծերն երկնի կապույտ,
     Առտըվան շաղն, իրիկվան բալ,
     Ճակատագրիս սև գիծ կարդալ,
     Խոկալ, սուզիլ, ըզմայլիլ սուտ:
    
     Ո՜հ, խուրձ մը վարս, եդեմ մը շունչ՝
     Շրջազգեստ մը շրշեց իմ շուրջ:
    
     Ես ուզեցի լոկ ու մինակ
     Սըրտակցիլ ջինջ վըտակին հետ,
     Հիշատակի չունի նա հետ,
     Սիրտ մ'որո մինչ սուզիմ հատակ,
     Գտնեմ զիս հոն տժգույն, հստակ,
     Գաղտնիք մը ունի-այն՝ անթիվ վետ:
    
     Եթեր մը տրոփ սրտի լսեցի,
     Հծծեց. "Կուզե՞ս սիրտ, ե՛կ ինծի":
    
     Ես ուզեցի սիրել զեփյուռ,
     Որ երկնքեն թռչի բեկբեկ,
     Նա չը՛ սիրեր խոցել երբեք,
     Հոգի մ'որո գաղտնիքն է բույր
     Գիտե շոյել երազներ բյուր,
     Երկնի բույրն հուշ կածե առ հեք:
    
     Ո՜հ, փունջ մը բոց փըսփըսաց ինձ.
     - "Կուզե՞ս պաշտել հոգի մ'անբիծ":
    
     Ես ուզեցի քընարով մի
     Լոկ սիրել հոս, հոս դալկահար,
     Պաշտել, գրկել միայն քընար,
     Սիրող էակ ճանչել զանի,
     Ըստ իմ քըմաց լարել աղի,
     Եվ սրտակգիլ սիրողաբար:
    
     Նե մոտեցավ հուշիկ, ըսավ.
     - "Քնարդ է ցուրտ սիրտ, և սերըդ՝ ցավ":
    
     Թոթվեց թևերն հոգիս մոլար,
     Ճանչեց ըզնե՝ գեղ ու կըրակ,
     Սիրտն անապակ, ինչպես վտակ,
     Անմեղ, ինչպես սյուք դալկահար-
     Հավատարիմ, ինչպես քնար,
     Հրաժեշտ տըվավ կյանքի մենակ:
    
     Բույլ մը նայվածք, փունջ մը ժպիտ՝
     Քուրա մը խոսք դյութեց իմ սիրտ:
    
    
    
     ՄՆԱՍ ԲԱՐՅԱՎ
    
     Առտու մը դեռ մթնշաղ՝
     Կը ծավալեր շող ու շաղ,
     Ծաղկանց մեջ քեզ տեսա ես,
     Կը ժըպտեիր լուսնո պես:
    
     Աչերդ սիրո ատրուշան,
     Մատներդ էին գիրգ շուշան,
     Այտերդ վարդի նոր թերթեր,
     Նայվածքեդ ծներ նոր եթեր:
    
     Սիրտըս թըռավ ոտքիդ տակ,
     Սիրեցի քեզ, իմս հրեշտակ...
     Սիրով եղան ձյուն մազեր,
     Ըսին՝ կյանքը երազ էր:
    
     Մինչդեռ դու չես սիրեր զիս,
     Մ'իշխեր գոնե տկար սրտիս.
     ՈՒր որ երթամ դեմքդ ինձ հետ՝
     Նայվածքդ չէ այդ... մահո՜ւ նետ:
    
     Երբ անտառի խորն նըսեմ
     Կերթամ լալ՝ լուռ մենաճեմ,
     Դարձյալ հոն կգտնես զիս,
     Տերևներեն կը խոսիս:
    
     Երբ առվակին եզերքը՝
     Նըստիմ սփոփել իմ վերքը՝
     Դարձյալ դու կը գտնես զիս,
     Ալյաց մեջեն կը ժպտիս:
    
     Երբ լեռները կը փախչիմ՝
     Որ չը տեսնեմ քեզ՝ հանգչիմ,
     Հողմույն մեջեն կը խոսիս,
     Թե՝ դու բնավ չես սիրեր զիս:
    
     Լուսնի լույսով գիշերը
     Երբ ցողեն իմ աչերը,
     Դարձյալ դու կը գտնես զիս,
     Աստղերուն մեջ կը ժըպտիս:
    
     Իսկ գերեզման երբ մտնեմ,
     Քեզ հոն պիտի չը գտնեմ...
     Մնաս բարյա՜վ... հայուհիս,
     Անգո՜ւթ, արցունք մ'ալ չունիս:
    
    
    
     Լճակ
    
     Ինչո՞ւ ապշած ես, Լըճա'կ,
     ՈՒ չեն խայտար քու ալյակք,
     Միթե հայլվույդ մեջ անձկավ
     Գեղուհի՞ մը նայեցավ:
    
     Եվ կամ միթե կըզմայլի՞ն
     Ալյակքդ երկնի կապույտին,
     Եվ այն ամպոց լուսափթիթ,
     Որք նըմանին փրփուրիդ:
    
     Մելամաղձոտ Լըճա'կ իմ,
     Քեզ հետ ըլլանք մըտերիմ,
     Սիրեմ քեզի պես ես ալ
     Գրավիլ, լռել ու խոկալ:
    
     Որքան ունիս դու ալի,
     Ճակատս այնքան խոկ ունի,
     Որքան ունիս դու փրփուր,
     Սիրտս այնքան խոց ունի բյուր:
    
     Այլ եթե գոգդ ալ թափին
     Բույլքն աստեղաց երկնքին,
     Նըմանիլ չե'ս կրնար դուն
     Հոգվույս` որ է բոց անհո՛ւն:
    
     Հոդ աստղերը չեն մեռնիր,
     Ծաղիկներն հոդ չե'ն թոռմիր,
     Ամպերը չեն թրջեր հոդ,
     Երբ խաղաղ եք դու և օդ:
    
     Լըճա'կ, դո'ւ ես թագուհիս,
     Զի թ'հովե մ'ալ խորշոմիս,
     Դարձյալ խորքիդ մեջ խըռով
     Զիս կը պահես դողդղալով:
    
     Շատերը զիս մերժեցին,
     "Քնար մ'ունի սոսկ" - ըսին.
     Մին` "դողդոջ է, գույն չունի" -
     Մյուսն ալ ըսավ. - "Կը մեռնի՛":
    
     Ոչ ոք ըսավ. - "Հե՛ք տղա,
     Արդյոք ինչո՞ւ կը մըխա,
     Թերևս ըլլա գեղանի,
     Թե որ սիրեմ, չը մեռնի":
    
     Ոչ ոք ըսավ` - "Սա տըղին
     Պատռե'նք սիրտը տըրտմագին,
     Նայինք ինչե՛ր գրված կան..."
     - Հոն հրդեհ կա, ո'չ մատյան:
    
     Հոն կա մոխի՛ր... հիշատա՛կ...
     Ալյակքդ հուզի՛ն թող, լըճա'կ,
     Զի քու խորքիդ մեջ անձկավ,
     Հուսահատ մը նայեցավ...