Durun lütfen yüklemiyor...

Makaleler

Մի սպանիր

20:41, çarşamba, 24 nisan, 2019
Մի սպանիր
    
    

Ուղեկալի միակ նշանավոր բանը կապի մեքենան է` մյուս ուղեկալներն ու Երևանը կապող միակ օղակը:
     Թվով տասներկուերորդն է` մնացած դեռ ԽՍՀՄ բանակից:
     Այդպես էլ կոչում են` 12-րդ ուղեկալ:
     Ուղեկալներն իրարից հեռու են 25-30 կմ-ով:
     Մոտ կես կիլոմետր այնկողմ Ադրբեջանական գյուղ է` Շյուքյուրբեյլին:
     Դատարկ:
     Կապի մեքենային վազելով մոտեցավ ուղեկալի միակ ենթասպան:
     - Շո´ւտ արա, կապվի´ր Երևան:
     - Ժամը չի, համ էլ ի՞նչ է եղել:
     - Մի աղջիկ են բերել զինվորները: Օձն է կծել: Որտեղի՞ց է հայտվել, ոչ ոք չգիտի:
     - Երևանն ի՞նչ անի, - զարմանում է կապի սպան:
     - Չես հասկանո՞ւմ, զինվորական համազգեստով է, ռուս: Բա, որ մեռա՞վ:
     - Կենտրո´ն` «Բրիգ21-ին»: Կենտրո´ն` «Բրիգ21» -ին: Կենտրո´ն` ..:
     - «Բրիգ21» , Կենտրոնն եմ: Խախտում ես եթերում դադարի ռեժիմը, եթե շտապ բան է, անցիր 3-րդ կապուղի:
    
     * * *
     Զիվորները հետաքրքրությամբ նայում էին աղջկան:
     Կապույտ, ջինջ աչքեր ուներ, մինչև ուսերը հասնող արևագույն մազեր, մաշկը` սպիտակ, ինչը վկայում էր, որ այս կողմերում նորեկ է:
     Վազելով մոտեցավ կապավորը:
     - Պարո´ն կապիտան, Երևանը հայտնեց, որ եթե մինչև վաղը` ժամը` 20.00 նրա հետևից չգան, հանձնենք 8-րդ ուղեկալ:
     Օձի կծածի համար էլ ասացին` հակաթույն չկա, մի բան արեք, դժվար թե թունավոր լինի:
     - Զինվո´ր, Թալինցի Կարոյի´ն կանչիր:
     - Ուղեկալի հերթապահ շրջիկ խմբում է` խրամատների մոտ:
     - Սպարտա´կ, - կապիտանը դիմեց ենթասպային, - ի՞նչ ես աչքերդ չռել: Կնիկ չե՞ս տեսել: Արագացրո´ւ հերթափոխը, Կարոյին բե´ր ուղեկալ:

Թալինցի Կարոն օձ ուտող էր, մի բան կիմանար:
     Աղջիկը թուլացած հենվել էր նստարանին:
     Կարոն մոտեցավ աղջկան:
     Ցուցամատը ծալեց, երկու անգամ քսեց քթարմատին: Սովորություն էր:
     Փորձեց վեր քաշել տաբատի փողքը, սակայն աղջիկը ոտքը ետ քաշեց:
     -Տղե´րք, ռուսերեն շալվար ոնցա՞, ո՞նց ասեմ շալվարդ բարձրացրո´ւ:
     Ծիծաղեցին: Ամեն մեկը մի բան էր բղավում ռուսերեն, վերջը…
     - Ասա` «Օткрой грудь дорогая» :
     Կարոն մի կերպ կրկնեց ձեռքով ցույց տալով ոտքը:
     Հռհռոցը թնդում էր:
     Աղջիկը ժպտաց, հետո պարզեց ոտքը:
     Պաբատը պատռեց:
     Կծածից վերև ոտքն ամուր կապած էր կաշվե գոտիով:
     Ոտքի վրա պարզ երևում էին երկու սպիտակ զուգահեռ գծեր, գծերի ծայրում` սև կետեր:
     - Պարո´ն կապիտան, թունավոր օձ ա էղել:
     - Բա ի՞նչ անենք, հո չի՞ մեռնի ուղեկալում:
     - Մածուն ա պետք, մեկ էլ` սաղ թող գնան:
     Կապիտանը հեռացրեց բոլորին: Կարոյի հետ գրկեցին ու տարան զորանոց, նստացրեցին լեյտենատի մահճակալին:
     Կապիտանը հեռվում նստած` նայում էր:
     Ցուցամատը ծալեց, երկու անգամ քսեց քթարմատին: Սովորություն էր:
     Կարոն ձեռքերը քշտեց: Ձեռքերին օձի խայթոցների բազմաթիվ հետքեր էին:
     Սկզբից Կարոն դանակով խաչաձև կտրեց վերքը: Աղջիկը բղավեց` «мама»:
     Հետո սկսեց **** վերքը ու թքել, ինչպես պապն էր գյուղում անում. «Կարևորը` կուլ չտաս, վռազ թքի´ր ու շունչդ պահի´ր»:
     Թքի հետ խառնված արյունը կապտակարմիր գույնի էր:
     Այնքան թքեց, մինչև տեսավ, որ թուքն արդեն կարմիր է:
     Կապտաչյա գեղեցկուհին սարսափով էր նայում զինվորին:
     Սպան զզվանքով գլուխը թեքել էր:
     Մածուն չկար, որտեղի՞ց լիներ: Դուրս վազեց:
     Հավաքած ինչ-որ տերևներ թրջեց ու դրեց վերքի վրա:
     - Իրան ասա´, թող չքնի, ես ռուսերեն չգիտեմ, գոնե` կես ժամ:
     Սպան թարգմանեց:
     Հետո հարցրեց անունը:
     Աղջիկը պատմեց, որ կապի սպա է, Լենինգրադից, անունը Լյուսյա է:
     Հետ է ընկել իր խմբից ու կորցրել բոլորին: Գնում են դեպի ճակատ` օգնելու:
     - Անունն ի՞նչ էր, չհասկացա, ու՞ր են գնում, ի՞նչ մեքենա:
     Ցուցամատը ծալեց, երկու անգամ քսեց քթարմատին: Սովորություն էր:
     - Շատ մի´ խոսա, Կարո´, գո´րծդ արա: Անունը Լյուսյա է, սվյազիստ է, գնում են ճակատ` մերոնց մոտ:
     - Էդ ի՞նչ անուն ա, -փոխելով ոտքի փաթաթանը` նայում էր աղջկան:
     Ցուցամատը ծալեց, երկու անգամ քսեց քթարմատին: Սովորություն էր:
     - Քնեց, պարո´ն կապիտան: Ժամը մեկ դեռ 3 անգամ փոխելու եմ, բա ո՞նց կլնի:
     - Կմնաս մոտը, չքնե´ս: Ես պահեստում կքնեմ:
     Ցուցամատը ծալեց, երկու անգամ քսեց քթարմատին: Սովորություն էր:
    
     * * *
     Լուսաբաց:
     Կարոն քնած էր:
     Ամբողջ գիշեր չէր քնել:
     Աղջիկը զարթնեց կրակոցների ձայնից: Փոքր-քիչ կաղալով` դուրս եկավ զորանոցից:
     Զինվորները զվարճանում էին:
     Ուղեկալի տարածքում ռումբից պայթած երկհարկանի շենքից մնացել էր մի պատ,
     պատի վրա էլ` չուգունե ջեռուցման մարտկոց` մի խողովակից կախված:
     Զինվորները հեռվից փորձում էին կրակոցով մարտկոցը գցել, պոկել խողովակից, չէր հաջողվում:
     Աղջիկը կաղալով` մոտեցավ:
     - Доброе утро.
     - Как нога? Օткрой грудь, дорогая.
     Ծիծաղեցին իրենց տարիքին համապատասխան` պատերազմում, բայց անհոգ:
     Մոտեցավ նաև սպան:
     Աղջիկն ուշադիր բոլորին նայելուց հետո մոտեցավ մի զինվորի:
     - Дай автомат.
     Զինվորը տատանվում էր: Հետո գլուխը քորելով` տվեց:
     Արևահամ մազերը ձեռքով հետ տվեց, նշան բռնեց քիչ երկար, կրակեց:
     Մարտկոցը տեղում էր, բայց մի քանի վայրկյան հետո ճռռալով` խողովակից պոկվեց ու աղմուկով ընկավ գետնին:
     Վազքով մոտեցավ մի զինվոր:
     - Մի մեքենա է եկել, «Վիլլիս»: Ռուս են, աղջկան են հարցնում…
     Աղջիկը, թեթև կաղալով, գնաց դեպի զորանոց:
     Տեսավ իր փրկչին քնած` ցուցամատը քթի մոտ` սովորության համաձայն:
     Նա էլ էր նկատել զինվորի տարօրինակ սովորությունը:
     Մտածեց. «Սովոր է, կրակոցներից չի էլ զարթնել»:
     Կռացավ, համբուրեց տղայի շուրթերը, մատները սահեցրեց այտերով, հետո համբուրեց ճակատն ու դուրս եկավ:
     Երեկոյան շտաբից մի «Նիվա» եկավ:
     Մեքենայից դուրս եկած գնդապետի համազգեստով սպան առանց գլխարկի էր:
     Կապիտանը դիմավորեց պահակակետում, ուզում էր զեկուցել:
     - Թողնե´լ: Կապիտա´ն, ու՞ր է ռուս աղջիկը:
     - Գնաց մի մեքենայով, ինչպես որ…
     - Դու հիմա՞ր ես, կապիտա´ն, երկրորդ օրն է սարերում դրանց ենք ման գալիս: Դրանք հատուկ դիպուկահարներ են` Ուկրաինայից, հասկանո՞ւմ ես` հակառակորդ, գնում էին անցնելու ճակատի գիծը, ազերներին օգնելու:
     - Բայց պարո´ն…
     - Ոչ մի բայց: Դու էլ, քո այդ օձ ուտող զինվորն էլ` գաուպտվա´խտ, հասկացա՞ր, կրկնի´ր…
    
     * * *
     Գիշեր է:
     Դավաճան գիշեր, լուռ ու դավադիր:
     Խրամատում` սահմանի այդ հատվածում երեք զինվոր են ու մի սեժանտ:
     Սերժանտն ու մեկ զինվորը քնած են:
     Քնում են հերթով:
     Գիշերով տեսնելու հեռադիտակ սարքով հետևում են մի ձոր այն կողմ հակառակորդի դիրքերին:
     - Մի հատ չծխե՞նք, աչքերս հոգնեցին, մեկ է այնտեղ մարդ չկա, սարքով լավ երևում է:
     - Դե, գիտես որ չի կարելի, գոնե մտնենք գետնահոր, - ասաց ու ծալած ցուցամատը քսեց քթարմատին:
     - Սերժանտը կզարթնի, հավեսը չունեմ, -ասաց մյուսը, որին Փորձանք մականուն էին կնքել:
     Գրպանից հանեց տուփը, մեկ հատ մեկնեց ընկերոջը:
     Վառեց սիգարետը ու դեռ չէր հասցրել ծուխը դուրս փչել, երբ…
     Տրաաաաաաաաաաաք…ու թռավ սիգարետի կեսը:
     Կրակոցի ձայնից գետնատնից դուրս թռան սերժանտն ու զինվորը` կիսաքուն:
     - Էդ ի՞նչ էր, Փորձա´նք:
     Փորձանքը վախից պպզել էր խրամատում:
     - Սնայպեր էր, ուղիղ սիգարետիս: Արա´, ի~նչ բախտ ունեմ,
     - Է´շ, քանի անգամ են ասել` կանգնած չծխե´ս: Կարոն էլ երևի վախից տակն ա լցրել:
     Երեքով նայեցին Կարոյին:
     Կարոյի կրծքի ձախ մասում, որտեղ արյան կարգն ու ռեզուսն է գրված, երեք զույգ սարսափահար աչքեր տեսան նշանառուի կարմիր մահվան կետը:
     Կարոն էլ էր տեսել ու չէր համարձակվում շարժվել:
     - Կարո´, միանգամից քեզ գցի աջ, չի հասցնի:
     Կարմիր կետը սկսեց շարժվել, բարձրացավ դեպի շրթունքները, մի քիչ սպասեց, հետո այտի վրայով դանդաղ սահեց ու կանգնեց ուղիղ ճակատի կենտրոնում:
     Ակամա աջ ձեռքը բարձրացավ, ու ծալած ցուցամատով շփեց քթարմատը:
     Զինվորներն ու սերժանտը կքանստած` ձեռքերով փակեցին աչքերը:
     «Վերջ» , -մտածեց ու մի ակնթարթում աչքի առջևից անցան մայրը, հայրը, քույրը` բոլորն էլ սարսահափահար դեմքերով:
     Տրաաաաաաաաաաաք…
     Գնդակը մխրճվեց Կարոյից մոտ 50 սմ դեպի ձախ` հողի մեջ:

Ճանաչեց կրակողին:
     Զինվորներն ու սերժանտը բացեցին աչքերը: Կարոն դուրս էր գալիս խրամատից:
     Կանգնեց հասակով մեկ, շփեց քթարմատը, հետո ձեռքը բարձրացրեց, օդում ողջունեց մթությանը:
     Քթի տակ մրմնջաց` «открой грудь дорогая» ….

Խրամատում լռություն էր:

Bu gönderiyi tanıtın
Makaleyi yayınlamağı hakkında bilgiler veriyoruz Basın sekreteri. Basın sekreteri projenin içinde.
Abone ol ve malalelerin yayınla:
Beğenmek
0
Beğenmemek
0
4201 | 0 | 0
Facebook