Ուրախությունից մահացած պայծառատես փիլիսոփա Քիլոն Սպարտացին
Մ.թ.ա. 6-րդ դարում ապրած այս իմաստասերը հոգին ավանդել է օլիմպիական խաղերում հաղթած կռփամարտիկ որդուն գրկելու պահին:
Հույների պատմահայր Հերոդոտոսը նրա պայծառատեսության մասին հետևյալն է գրել. «…Երբ այս Հիպպոկրատեսը դեռ հասարակ քաղաքացի էր և դիտում էր օլիմպիական խաղերը, մեծ հրաշք երևաց. երբ նա զոհաբերություն էր կատարում, այնտեղ դրված կաթսաները, որոնք լցված էին մսով և ջրով, սկսեցին եռալ առանց կրակի, և ջուրն սկսեց դուրս հորդել: Քիլոն Լակեդեմոնացին (Սպարտացին), որը դիպվածով այնտեղ էր գտնվում, տեսնում է այդ հրաշքը և Հիպպոկրատեսին խորհուրդ է տալիս նախ իր տուն երեխա ծնելու ընդունակ կին չբերել, իսկ եթե արդեն որդի ունի, հրաժարվել այդ որդուց: Բայց Հիպպոկրատեսը չցանկացավ կատարել Քիլոնի խորհուրդը: Այնուհետև նրան ծնվեց Պիսիստրատոսը»: Հետո Հերոդոտոսը պատմում է, թե այս Պիսիստրատոսը որքան փորձանքներ է բերում: Ասում են, երբ նա Եզովպոսին հարցրել է, թե Զևսն ինչով է զբաղվում, վերջինս պատասխանել է. «Բարձրին ցածրացնում է, ցածրին` բարձրացնում»: Երբ նրան հարցրել են, թե դաստիարակված մարդիկ ինչով են տարբերվում չդաստիարակվածներից, նա պատասխանել է. «Տված հույսերով», իսկ «ի՞նչն է դժվարը» հարցին պատասխանել է. «Գաղտնիք պահելը, ազատ ժամանակը չչարաշահելը և վիրավորանքին դիմանալը»: Ահա նրա պատգամների մի փունջ. Լեզվիդ ազատություն մի' տուր` հատկապես կերուխումի ժամանակ: Մերձավորիդ մի' չարախոսիր, որպեսզի չլսես այնպիսի բան, որից ինք չես ուրախանա: Մի' սպառնա, սպառնալիքը կնկա գործ է: Բարեկամներիդ դժբախտությանն ավելի արագ փութա, քան երջանկությանը: Ամուսնությունն առանց ճոխության կատարիր: Մահացածներին մի' հայհոյիր: Ծերությունը հարգիր: Ավելի լավ է նյութական կորուստը, քան անպատիվ շահույթը. առաջինի կսկիծը մեկ անգամ է, երկրորդինը` ընդմիշտ: Ուրիշի դժբախտությանից մի' ուրախացիր: Ով ուժեղ է, նա էլ բարի է: Լավ ղեկավարելը քո տանը սովորիր: Զսպի'ր զայրույթդ: Ուժիցդ վերին ձեռք մի գցիր: Ճանապարհին մի' աճապարիր: Խոսելիս ձեռքերդ մի' թափահարիր. դա խելապակասության նշան է: Օրենքներին հնազանդվիր: Ոսկով փորձում են Բարու և Չարի միջև տարբերությունը:
Հելլեների մեջ առանձնահատուկ փառաբանման է արժանացել նրա մարգարեությունը Սպարտային պատկանող Կիտիրա կղզու վերաբերյալ: Ծանոթանալով կղզու տեղադրությանն ու առանձնահատկություններին` Քիլոնը բացականչել է. «Լավ կլիներ, որ այն չգոյանար, իսկ եթե գոյացել է, ապա լավ կլինի, որ ջրասույզ լինի»: Եվ այս մարգարեությունը ճշմարիտ էր: Սպարտացի վտարանդի Դեմարատոսն Պարսից արքա Քսերքսեսին խորհուրդ է տալիս կղզու ափին կանգնեցնել իր նավատորմը: Եթե Քսերքսեսը նրան լսեր, ապա Հունաստանը կնվաճվեր: Ավելի ուշ, Սպարտայի և Աթենական ծովային միության միջև ընթացող Պելոպոնեսյան պատերազմի ժամանակ, Աթենքի նշանավոր պետական գործիչ ու զորահրամանատար Նիկիոսը գրավում է այս կղզին, այնտեղ կայազոր է տեղակայում ու ծանր հարվածներ է հասցնում սպարտացիներին: |
Abone ol ve malalelerin yayınla: