... Ու ցավն այնպես պիտի մնա հավերժ խոր, Մեր հոգիներն արյունոտի ու տանջի՝ Մինչև նրանց ճակատներին մեղավոր Ճշմարտության խարազանը շառաչի... ԻգնատՄամյան
Ոսկեպարի արյունոտ ճանապարհներից գրեթե ոչինչ չի պահպանվել: Սաղարթախիտ անտառները, ծաղկած ծառերը, բուրավետ ծաղիկները կարծես թե փորձում են մոռացության մատնել 29 տարի առաջ նույն անտառում հայ ոստիկանների դեմ կատարված դավադրությունը: Սակայն այն ամենը ինչ կատարվել է այդ անտառում ոչ մի նոյեմբերյանցի երբեք չի մոռանա:
Քսանինը տարի առաջ՝ 1991 թվականի մայիսի 5-ի լույս 6-ի գիշերը, արդեն մեկ շաբաթ շրջափակված Ոսկեպար գյուղի մերձակա անտառում խորհրդային բանակի ու ադրբեջանական Օմոն-ի դավադիր ծուղակն ընկած Նոյեմբերյանի ոստիկանության աշխատակիցներից 13-ը սպանվում են, մի քանիսը` գերվեվարվում, վիրավորվածներից երեքը մահանում են Գյանջայի բանտում:
Արդեն 29 տարի ամեն ամգամ մայիսի 5-ի լույս 6-ի գիշերը զոհվածների հարազատները, գերեվարվածները այցելում են շրջափակման վայր, խարույկ վառում իրենց պատմություններով ու հուշերով կիսվում միմյանց հետ:
Դեպքի մասնակիցներից մեկը՝ Կարեն Անտոնյանն այն ժամանակ ծառայում էր Վանաձորի միլիցիայի հատուկ նշանակության ջոկատում: «91-իմայիսի 1-ինահազանգստացանք, որադրբեջանցիներըհատելենՆոյեմբերյանիսահմաննուշարժվումենառաջ, - պատմում է նա: - ՎանաձորիկամավորներիհետեկանքմիացանքՆոյեմբերյանիներքինգործերիբաժնիտղաներինեւնրանցհետառաջացանքդեպիսահմանամերձՈսկեպարգյուղը. հատկապեսայստեղէրիրավիճակըլարված: Դիրքերգրավեցինքեւսկսեցինքպաշտպանելբնակիչներիուսահմանիանվտանգությունը»:
Դեպքերի հետագա ընթացքը ներկայացնում է ոստիկանության Նոյեմբերյանի բաժնի պետի տեղակալ Շահո Մելքոնյանը: Նա, որ հարյուր մեկ օր գերության մեջ է մնացել, այն ժամանակ տեղամասային տեսուչ էր: «Մայիսի 6-իգիշերնէր. սարիճանապարհովշարժվեցինքՈսկեպարիուղղությամբ: Մեկ-մեկուկեսկիլոմետրկարմինչեւգյուղ, երբհանկարծդեմներսդուրսեկանզինվորականներուկանգնեցրինմերմեքենաները: Դեռգլխիչէինքընկել՝ովքերեն, անսպասելիսկսեցինկրակելմերվրա... Հետոիմացանք, որԿիրովաբադումտեղակայվածխորհրդայինբանակիզինվորներնէին՝ «Կոլցո» օպերացիանիրականացնողները...»: Տղաները դիմադրեցին հերոսաբար, բայց ուժերն անհավասար էին. տասնմեկ ոստիկան զոհվեց:
Գեորգի Քոչարյանն այն ժամանակ պարեկապահակետային ծառայության ոստիկան էր. հարյուր մեկ օր մնաց գերության մեջ. «ՄեզտեղափոխեցինՂազախիՆԳբաժին, այնտեղիցէլ՝Կիրովաբադիբանտ: Բոլորսէլերկու-երեքտեղիցվիրավորէինք, բայցոչմիբժշկականօգնությունցույցչտրվեց: Տղաներիցերեքիվերքերըծանրէին, մահացանբանտում...»:
Ոսկեպարի անտառներում տեղի ունեցած ողբերգությունից ժամեր անց խորհրդային զինվորները գերի վերցրին նաեւ գյուղը պաշտպանող քառասունհինգ ոստիկանի ու հանձնեցին ադրբեջանցի օմոնականներին... Գերության մեջ տղաներն անասելի խոշտանգումների ենթարկվեցին, բայց չընկճվեցին, դիմացան արժանապատվորեն: «Իրարոգեւորումէինք, գոտեպնդում, որհանկարծորեւէմեկըչհուսալքվի: Նույնիսկծեծվելուհարցումէինքիրարաջակցում. տղաներկային, որավելիդիմացկունէինուամենանգամմյուսներիփոխարենիրենքէինգնումծեծվելու», - ասում են ադրբեջանական բանտերի դժոխքով անցածները... Բանտային դժոխքի մասին այսօր արդեն ժպիտով է հիշում Կարեն Անտոնյանը. «Ես, ԿորյունՄարգարյաննուԳարիկՔոթանջյանընույնխցումէինք: Կորյունին, որպեսհրամանատարի, շուտ-շուտկանչումէին, տանում-ծեծում: Հաջորդօրըորեկան, թե՝ո՞վէԿորյունՄարգարյանը, ասի՝եսեմ: Տարանմիլավծեծեցին: Որոշժամանականցնորիցեկան, թե՝ո՞վէԿորյունՄարգարյանը: ՀիմաէլԳարիկնասաց՝եսեմ: ՏարանԳարիկինծեծեցին: Դրանիցհետոմյուսխցերումտղաներընույննէինանում: Ստացվումէր՝խցումբոլորիանունըկա՛մԿորյունէր, կա՛մՀարութ, կա՛մ... Այդպեսէինքվարվում, որդիմանանքֆիզիկականցավին, թեչէօրըմիքանիանգամտասը-տասնհինգասկյարովջարդումէին: Մենքէլ՝անջուր, անխնամ, վիրավոր...»: Դիմացան արժանապատվորեն, հերոսաբար, իսկ գերությունից ազատվելուց հետո դարձյալ զինվորագրվեցին հայրենիքի սահմանների պաշտպանությանը: «Ազատվելուցհետոմեզարձակուրդտվեցին, որհանգստանանքմիքիչ, բայցտասըօրչանցած՝նորիցսահմանումէինք, - ասումէԳեորգիՔոչարյանը: - Ի՞նչհանգստանալ. ավելիպինդէինք, ավելիվճռական, վրեժխնդիր... Միքսանկիլոմետրէինքմերտներիցհեռու, բայցամիսներովտունչենքգնացել, սահմանենքպահել»: «Քանիտարեկանէլլինենք, Աստվածչանի, մերսահմաններինվտանգսպառնա, կրկինզենքենքվերցնելու: Այնժամանակջահելտղաներէինք, հիմամերորդիներիհետենքպահելումերհողը»: Հայրենիքն այսպիսի մարդկանցով է անառիկ: Իսկ Հիշողությունը անցյալը չմոռանալու եւ ապագային հպարտ նայելու համար է...
Ոսկեպարի կոտորածի ժամանակ սպանվածների անունները անգիր գիտեն բոլոր Նոյեմբերյանցիները… Գիտեն յուրաքանչյուրի պատմությունը… սխրանքը… Չնայած նրանցից շատերի զավակները զուրկ են մնացել հայրական դաստիարակությունից, հայրական պատգամից և բախտ չեն ունեցել տեսնելու իրենց հորը, բայց սովորել են նրանց սխրանքից, ու նրանց երակներում նյուն հայրենանվեր արյունն է հոսում: Ազիբեկյան Արմեն Վազգենի (նոյեմբերի 30, 1969 - մայիսի 6, 1991) Աղաբաբյան Վահրամ Հրանտի (ապրիլի 13, 1964 - մայիսի 6, 1991) Ամիրաղյան Աշոտ Սարիբեկի (հունիսի 1, 1956 - մայիսի 6, 1991) Ամիրաղյան Սպարտակ Նիկոլայի (մարտի 17, 1942 - մայիսի 6, 1991) Անանյան Սաշիկ Ռաֆիկի (մայիսի 6, 1950 - մայիսի 6, 1991) Անանյան Վաչիկ Ռուբենի (հոկտեմբերի 13, 1938 - մայիսի 6, 1991) Գիշյան Մարտիկ Հայկազի (մարտի 13, 1970 - մայիսի 6, 1991) Թանագյան Յոսա Ֆելիքսի (փետրվարի 12, 1969 - մայիսի 6, 1991) Խաչատրյան Լյովա Հակոբի (նոյեմբերի 13 1963 - մայիսի 6, 1991) Հակոբյան Գեղամ Ֆահրադի (հուլիսի 19, 1956 - մայիսի 6, 1991) Հանիսյան Վարդան Հմայակի (հունվարի 3, 1958 - մայիսի 6, 1991) Ղարազյոզյան Ստեփան Սերյոժայի (ապրիլի 19, 1963 - մայիսի 6, 1991) Մալինյան Հարություն Թորոսի (մայիսի 6, 1955 - մայիսի 6, 1991) Մամյան Արտաշ Վահանի (մարտի 5, 1962 - մայիսի 6, 1991) Մանթաշյան Սոս Ազալխանի (փետրվարի 10, 1964 - մայիսի 6, 1991) Մնացականյան Ռաֆիկ Վոլոդյայի (հունվարի 10, 1960 - մայիսի 6, 1991) Մուղդուսյան Սարգիս էլյազի (հունվարի 22, 1960 - մայիսի 6, 1991) Մուրադյան Միշա Հայկի (փետրվարի 23, 1963 - մայիսի 6, 1991):
Պատմական տվյալները վերցված են Գրող Իգնատ Մամյանի «Վիրավոր լեռան ճիչը» գրքից։