«...այն դրամատիկ իրավիճակում, երբ յուրաքանչյուր ժողովուրդ վտանգում է իր կյանքը, անհրաժեշտ է, որ սրտի թելադրանքով ապրող մարդիկ քաջություն ունենան առերեսվեն իրերին և անկեղծ խոսք ասեն»:
Այս մեջբերումը Շարլ դը Գոլի1940 թ. հուլիսի 8-ի ելույթից է
***
Ֆրանսիայի երբեմնի նախագահ Շարլ դը Գոլը շատերի համար եղել է մի անձնավորություն, մի գործիչ, որը պետությանն առնչվող տարբեր հարցերում հաճախակի է մերժողական կամ ժխտողական «ոչ» -ը արտաբերել կամ համապատասխան ժեստը ի ցույց դրել: Նա «ոչ» է ասել 1940 թվականի կապիտուլյացիային, «ոչ» է ասել երկու աշխարհամարտերի միջև ընկած ժամանակահատվածում Ֆրանսիայի զինված ուժերի գլխավոր շտաբի քարացած ծրագրին, նա «ոչ» է ասել Վիշիի կառավարությանն ու կոլաբորացիոնիզմին ու նաև Չորրորդ հանրապետությանը: Նա «ոչ» է ասել Մեծ Բրիտանիայի մուտքին Ընդհանուր շուկա, «ոչ» է ասել իր երկրի անդամակցությանը ՆԱՏՕ-ին, «ոչ» է ասել Հնդկաչինում ԱՄՆ-ի քաղաքականությանը, 1968 թվականի մայիսյան ցույցերին: Նա կարողացել է մեծ վճռականությամբ «ոչ» ասել իր համախոհներին և օտարերկյա պաշտոնակիցներին (գեներալ Ժիրոյին, Չերչիլին ու Ռուզվելտին) , որոնք միշտ չէ, որ նրա մերժումն ըմբռնումով են ընդունել, նա «ոչ» է ասել Ֆրանսիայի Կոմունիստական կուսակցությանը, Դիմադրության շարժման որոշ մարտիկների, Ալժիրում գտնվող ֆրանսիական բանակի ղեկավարությանը: Նա կարողացել է պաշտպանել իր իրավացիությունը և իր վրա վերցնել պատասխանատվությունը՝ անկախ նրանից, որ երբեմն դա վնասել է իր ժողովրդականությանը, և երկու անգամ (1946 թվականի հունվարի 20-ին և 1969 թվականի ապրիլի 28-ին) կամավոր հրաժարականի հանգեցրել:
Բայց նա միշտ չէ, որ «ոչ» է ասել, և նրա «այո» -ն այնքան նշանակալի է եղել, որ երբեմն նույնիսկ անսպասելի ու դժվարին է եղել: Նա «այո» է ասել Ալժիրում խաղաղության հաստատմանն ու ընդհանրապես ապագաղութացմանը, ֆրանս-գերմանական բարեկամությանը, կոմունիստական Չինաստանին, Եվրոպայի Ընդհանուր շուկային և այլն:
Փարիզի մռայլ ու սառը Պանթեոնը, որտեղ ամփոփված են Ֆրանսիայի մեծերը, այնքան ծանր տպավորություն է թողնում այցելուի վրա, որ, ասում են, կարող է նույնիսկ վերստին սառեցնել այնտեղ գտնվող հանգուցյալներին: Ահա թե ինչու գեներալ դը Գոլը, որը կանխազգացել է, որ մի օր էլ այնտեղ հայտնվելու իր հերթն է գալու, մի անգամ կտրուկ ընդհատել է այդ թեմայով սկսված խոսակցությունը: Հիմնականում «ոչ» ասող ականավոր գործիչն իր վարչապետ Պոմպիդուին նախազգուշացրել է, թե ինքը ոչ մի պատճառաբանությամբ կամ հիմնավորմամբ չէր ցանկանա հայտնվել «փոշով լի անլույս ու անօդ այս բնում»:
