Loading...

Articles

ՎԱՆՈ ՍԻՐԱԴԵՂՅԱՆ

21:25, Tuesday, 14 November, 2017
ՎԱՆՈ ՍԻՐԱԴԵՂՅԱՆ
     ՉՏԵՍՈՒԹՅԱՆ ՀՈՎԻՏ
    
    

Մեր բախտը չբերեց, մեզանից առաջ Անժիկն էր եղել, մեզանից առաջ եղել էր մի հրաշք աղջիկ և դպրոցի ճանապարհը՝ Շենից Դեբեդաշեն, տոն էր եղել մեզանից մեծ տղերքի համար: Մենք նրանցից կուշտ էինք, մեզանից մի քանիսը նույնիսկ վերարկու ունեին, բայց…
     Աստված նրանց Անժիկ էր տվել: Եվ նրանք՝ վտիտ, անվերարկու, ձեռքները հերթով Անժիկի գրպանը դրած էին գնում: Պատճառը ցուրտը չէր, նրանց ձեռքերը մեկընդմիշտ սառել էին՝ գարնանը պիտի տաքանային: Պարզապես այդպիսի մարմին, այդքան մատչելի մարմին Շենում չէր եղել: Մարմինը՝ մուշտակից տաք, մուշտակը՝ մարմնից, մուշտակը՝ փաղաքուշ, կանացի, մուշտակով կինը հմայքն ունի էգ գազանի, և մեծ տղերքը գերի էին այդ գազանին:

Ձեռքերը դադար չունեին մուշտակի գրպանում, ձեռքերը տաքանում էին, տաքանալով խլրտում էին իրենցից անկախ, գրպանդ դրած փոքրիկ, մրսած արարածի նման, երախտապարտ քսմսվում էին տաք ու ապավեն մարմնին, և տղերքը աշխարհում ամեն բան մոռանում էին: Տասը տղա, հինգ կիլոմետր ճանապարհ՝ հինգ-վեց ոլորան, ձեռքները փոխնիփոխ Անժիկի գրպանը դրած գնալով՝ ամենքին հասնում էր կես ոլորան… Եվ, իհարկե, նրանք «մարդ չդառան»: Անժիկը չթողեց: Նա ժամանակ չուներ սովորելու և ամեն ամառ վերաքննություն ուներ: Եվ ամեն ամառ վերաքննություն ունեին մեզանից մեծ տղերքը, որովհետև նա ծնվել էր շքախմբով ապրելու համար: Եվ շքախմբից յուրաքանչյուրը, որպեսզի կասկածի տակ չլինի վերաքննության հարցը, որպեսզի տարեվերջին ուսուցիչները խղճի խայթ չզգան՝ դրական չնշանակեն, - դասերին օրումեջ էին նստում կամ շաբաթը երկու անգամ: Անժիկից առաջ էլ մի բան չէին մեզանից մեծ տղերքը, բայց նրա գալով՝ ուսման հետ լրիվ թշնամացան: Նրանք քուն էին մտնում՝ մտածելով, որ Անժիկին դպրոց են տանելու, դասերին մտածում էին, որ նրան տուն են տանելու… և չգիտեին, ի՜նչ իմանային, որ նրան՝ կոկ ու կանացի, կարճփեշ-տաք-մատչելի, իրենց իղձերի միջով, տղայական սարսուռների միջով ընծա և զոհ են տանում չափահաս տղամարդկանց: Այդ երանելի օրերից նրանց միայն մի բան է մնալու՝ Անժիկի մտերմիկ մարմնին հպվելու հուշը: Եվ մեզ պատմելու են, մեզ միշտ պատմելու են. աշնանը, երբ Սումբատով մեծահարուստի նախահեղափոխական այգու մանրիկ արմավը փոքր-ինչ կակղում էր, Անժիկը դպրոցից տունդարձի ճանապարհին տղերքին հերթով շալակում, անց էր կացնում այգին բոլորող առուն: Անժիկը մեզանից մեծ տղերքից մեծ էր երկու տարով, եթե չշալակեր, անց կացներ առուն, տղերքը, պաղ ջուրը մտնելով, գուցե թե թոքաբորբ կպչեին՝ մեռնեին: Հետո էլ՝ տղերքը փողքերը քշտելու էին, որ մտնեն ջուրը, իսկ Անժիկը, որ գուլպա չէր հագնում, մինչև անգամ եթե սրունքները կապտեին, միայն կոշիկներն էր հանելու և մեկ էլ փեշերն էր հավաքելու, եթե կարիքը լիներ: Ուրեմն՝ նրա համար հեշտ էր: Նա միայն կոշիկներն էր հանում և ծանծաղ, ծնկահար ջրում համենայն դեպս քշտում էր թիզուկես փեշերը: Այսպես՝ ավագ քրոջ նման, Անժիկը բոբկանում, տղերքից մեկին շալակն առած մտնում էր առուն: Ու իբր քշան է ջուրը՝ դրա համար կամաց է գնում, իբր ջրի տակ քարերը սուր ու լպրծուն են՝ դրա համար զգույշ է գնում, - չորս քայլ լայնք ունեցող գետակը անցնում էր հինգ-վեց րոպեում: Իսկ շալակի բեռը ծնկներով գրկում էր նրա հարմար կոնքերը, ձեռքերը փաթ էր տալիս վզովը ու իբր չի կարողանում շալակին մնալ՝ հա՜ սահում… Անժիկը խտուտից գալարվում էր, սրունքները ջրի մեջ երերում էին, ընթացքը գնալով դանդաղում էր, շալակի բեռն էլ հևում էր, թեպետ ինքը չէր բեռնակիրը, ինքը հաճույքից հալվող բեռն էր: Իսկ ափին, հերթը հետուառաջ գցելով, մոլեգնում էր տղաների խումբը: Անժիկը, անբեռ, գետակը անցնում էր մի քանի ոստյունով: (Արմավը հասնում է նոյեմբերին, իսկ նոյեմբերին Դեբեդի ջուրը, ստորին հոսանքներում անգամ, կտրում է մարդուս ոտքերը):

Հերթը հասնում է գետնախնձորին: Գետնախնձորը հողի տակ ապահով մնում է մինչև գարնան ծիլ տալը, մինչև սինձ ու թրթնջուկի, ծիրանի ցոգոլի ժամանակը: Այդ ամբողջ ժամանակ Անժիկը փեշերը քշտում, անցնում էր սառույց կապած գետակը, և տղերքը հերթով, հևքով նրա շալակին հասունանում էին: Մենք վայելում էինք Սումբատով մեծահարուստի նախահեղափոխական լքված այգու բարիքները և մեծանում էինք: Այգին պահակ ուներ, բայց քանի որ մթերման պլան չուներ, պահակն էլ պահակ չէր, այգում իր խոզերն էր պահում, մեր թողած միրգուպտղով՝ իր բազմանդամ ընտանիքը: Այն ժամանակ, երբ տղերքը չոր ոտքերով անցնում էին առուն՝ այգին թալանելու, կոթիգյուղցի պահակ Սեդրակ քեռին, մի թփի տակ նստած, միայն իրեն հայտնի զգացումով նայում էր Անժիկի ճերմակ ոտքերին: Անժիկից առաջ այդքան բարի չէր եղել Սեդրակ քեռին, Անժիկից հետո էլ բարի չէր և զույգ շներով հալածում էր անտեր մնացածներիս:

Անժիկը վտիտ չէր մեր քոսոտ քույրերի նման, նման չէր Սեդրակ քեռու անսնունդ աղջիկներին: Կայարանից էր եկել՝ աչքաբաց տեղ էր, հայ, վրացի, ռուս, թուրք, ասորի, գերմանացի ազգեր էին ապրում, և դրանցից մեկից կամ թե գնացքից հինգ րոպեով իջած մեկից ծնվել էր Անժիկը: Բայց հայերեն էր խոսում: Մայրը հայ էր՝ Էլյա գրքային, տարաշխարհիկ անունով, այդ տարիների համար շատ էր սպիտակամաշկ ու խնամված, երևում էր՝ ամուսնուն պատերազմ ճանապարհելուց հետո պատերազմի ու հետպատերազմյան դաժան տարիները ապրել է առանց նախապաշարումների, և նրանից պիտի որ Անժիկ ծնվեր: Եվ գնացքից հինգ րոպեով իջած մեկից պիտի որ Անժիկ ծնվեր: Որովհետև հապճեպ սարքած պատը տղամարդու ձեռքի տակ պատրաստ է փլվելու: Պատը պիտի պատ լինի, իսկ եթե պատը հենց միայն այն է անում, որ սպասում է փլվելու, պատահական մի ձեռք նրան կդիպչի:

Անժիկի արյունը ուրիշ արյուն էր:

Եվ ահա այն մեկի իջնելուց տասնհինգ տարի հետո մի մարդ էլ էր իջել գնացքից, նրանցից, որ կյանքում մի անգամ իջնում են նման կայարաններում և նորից գնացք նստելով՝ գնում ձուլվում են չորս միլիարդ անդեմ զանգվածին: Գնացքը կանգնել էր երկար, մարդը՝ սափրված, ջահել, մեծ-հեռավոր քաղաքների հագուստ-կապուստով, տեսել էր ցանկապատին հենված աղջկան և զգացել էր, որ նա չի ուզում տուն գնալ և արտասովոր մի բան է ուզում: Գնացքի վերջին վագոնից էր մարդը: Վերջինը կանգնում է կառամատույցից հեռու, ոլորանի վրա, այստեղ տները փայտաշեն են, խառնիխուռն և այնքան մոտ երկաթուղուն, որ թվում է՝ եթե երկու գնացքների միջոցը քիչ էլ երկարի, կկտրեն-կանցնեն երկաթուղին ու կտարածվեն գծերի այն կողմի ղռերին: Տները հակված են երկաթուղուն, ինչպես երևելի անձանց դիմավորող ամբոխ: Այսինքն՝ ոչ թե դիմավորող, այլ միայն ակնածալից հայացքներով գնացքը ուղեկցող ամբոխ, որովհետև երևելի անձինք չեն իջնում այսպիսի կայարաններում, չեն իջնում, որովհետև երևելի անձանցով թև առած գնացքները չեն կանգնում այսպիսի կայարաններում: Բայց կառամատույցներին ժողովուրդը պետք է, թե չէ ինչի նման կլինի, որ նրանք բարեհաճեն անցնել մեր կայարանով, իսկ մենք, մեր տներում նստած, անփույթ, անհարգալիր հաց ու սոխ ուտենք մեզ համար… Մի խոսքով, այստեղ տները այնքան են մոտ գնացքներին, ինչքան հանդիպակաց գնացքները՝ իրար: Հանդիպակաց գնացքների պատուհաններից մարդիկ իրար են նայում ակվարիումի ձկան համր, տարտամ հետաքրքրասիրությամբ: Այդպես էլ՝ կանգնած գնացքների պատուհաններին են նայում փայտաշեն տների լուսամուտներից: Նրանք սովորում են անցնող գնացքների դիվային դղրդոցին, նույնիսկ քնում են գիշերները, որ անըմբռնելի է երկաթուղուց մեկ կիլոմետր հեռու ապրողներիս համար, միգուցե համակերպվում են անշարժությանն անգամ՝ ճեպընթացների սլացքից քար կտրող իրենց վիճակին… իսկ ովքեր չեն համակերպվում, դուրս են գալիս տներից և այստեղ, Անժիկի նման, սպասում են ինչ-որ արտասովոր բանի:

Վերջին վագոնից իջած մարդը հասկացել էր Անժիկի թախիծը:

-Նետ լի տուտ ու վաս բիբլիոտեկի?, - հարցրել էր մարդը՝ թիկունքը րոպե առ րոպե շարժվելու պատրաստ գնացքին արած: Անժիկին դուր էր եկել նրա անվախ կեցվածքը, միայն դուր չէր եկել տխմար հարցը: Բայց տղամարդը, ըստ երևույթին, գիտեր, որ կարևոր չէ՝ կանանց ինչ ես ասում, կարևորն այն է, որ ինչ-որ բան ասես: Այսինքն՝ ճիշտը հենց այն է, որ արտառոց բան ասես: Համենայն դեպս, մի բան հաստատ գիտեր, որ խուփբերան տղամարդը կնոջ համար դիակից էլ վատ է: Իսկ Անժիկը կին էր: Անժիկի կանացիությունը սպասում էր, որ ինչ-որ մեկը գա իրեն հայտնագործի: Ինչ-որ մեկը, օտար մի աչք, պիտի գա ու աղջկա մեջ կինը հայտնագործի:

-Այստեղ գրադարան չկա՞, - հայերեն էր հարցրել մարդը:

Անդրկովկասի ճանապարհներին միշտ էլ կպատահես այդպիսի մարդկանց: Հավասարապես ազատ խոսում են վրացերեն, հայերեն, ադրբեջաներեն, ռուսերեն, և լեզվից ազգությունը կռահել չես կարող: Կարող են ասորի կամ հրեա լինել:

-Ծը, - պատասխանել էր Անժիկը, և նրա պատասխանում օտարականը զգացել էր գրքերի հանդեպ աղջկա զզվանքը: Զգացել էր, որ աղջիկը իր շուրթերին կպած դդմասերմի կճեպների պես թքած ուներ Տրիստանի և Իզոլդայի սիրավեպի վրա: Սիրային վեպերով տարվելը պիտի որ զուգադիպած լիներ կյանքի այն շրջանին, երբ Անժիկը կարգին կարդալ էլ չգիտեր:

…Իսկ նա չի ուզում հանդեսներ նայել. պատկերազարդ, արտասահմանյան, փայլուն… Անժիկը նայել էր հեռու կառամատույցին: Եթե երեկո լիներ, շրջակա ավանների լոթիները պիտի ճեմելիս լինեին գնացքի առաջ, ամենօրյա մի արարողություն, ինչով պահպանում էին կայարանի վրա իրենց բաժին ազդեցությունը հակառակորդ խմբերի ոտնձգություններից: Հիմա կեսօր էր, մի քանի դեռահաս միայն աքլորանալու վարժանքներ էին անում, և մեկ էլ կայարանի հերթապահն էր թիկունքով կանգնած:

Անժիկի արյունը ճամփորդ արյուն էր:

Նա ուշքի էր եկել հանդիպակաց գնացքի մեջ, վագոններից մեկի նախամուտքում, ամսագրերը թևի տակ, բռունցքները շրջազգեստի փոքրիկ գրպաններում սեղմած և մի հին հարյուրանոց բռան մեջ:

Նրա աչքերը չռված էին զարմանքից:

Մեր բախտը չբերեց: Մեր ժամանակ Անժիկը ջոկատավար էր դպրոցում: Եթե ջոկատավար էր, մեզ չէր շալակի, նա պիտի ջահել դասատուների շալակը ելներ: Իսկ մենք՝ անկրակ, անտեր, հինգ կիլոմետր ճանապարհ պիտի գնայինք, հինգ էլ դառնայինք, ոտքներս թրջելով պիտի անցնեինք առուն և ընկնեինք Անժիկի բացակայությունից կատաղած Սեդրակ քեռու շների բերանը: Հետո մեզ բեռնատար ավտոմեքենա են տալու, վրան բրեզենտ քաշած կամ չքաշած, ավտոն մեզ դպրոց է տանելու-բերելու կամ չի տանելու և չի բերելու, տանելիս էլ Գերասը կողքին նստեցնելու է Անժիկին, որ մենք խցիկի ետին, ցեխոտ ու նեղ լուսամուտից իրար հրմշտելով նայենք նրանց անամոթ խաղին և չհասցնենք մտածել, որ Գերասը մեզ մի օր ջարդուխուրդ կանի: Անժիկը քրքջալու է անզուսպ, քրքջալու է անձնատուր, և դասեր սովորելը մեր քթից գալու է: Դասերից հետո, Գերասին սպասելով, կապտելու ենք ցրտից, իսկ նա Անժիկին տարած է լինելու ձմռան այգիների ամայի ճանապարհով… Եվ մենք բան չենք հասկանալու մեր հասունանալուց, որովհետև մեր բախտը չէր բերել, մեզանից առաջ Անժիկ էր եղել՝ երկնքից իջած մի հրաշք, որ ծնվել էր հանդիպակաց գնացքի ուշացման պատճառով և հասել էր մեզանից մեծ տղերքին, որ դպրոցի ճանապարհը տոն լինի նրանց համար, և նրանք վերջում «մարդ չդառնան»: Իսկ մենք Անժիկ չունեինք, և ուրիշ անելիք չկար սովորելուց բացի: Այսպես մեծանում էինք: Անժիկը մեծանում էր բազմապատիկ թափով: Մեծանում էր, ինչպես բամբուկի ծիլ-ծաղիկ՝ փուչ ու հմայիչ, փուչ ու հեշտ տրվող բութ դանակի հպումին անգամ, փուչ ու անհրաժեշտ Շենին: Ամեն Շեն պիտի Անժիկ ունենար, ահա մենք էլ ունեինք: Փոքրերս Անժիկին իբրև ափսոսանք ունեինք: Անժիկին չունեին մեզնից մեծ տղերքն անգամ: Նրանք մնացին շալակի բեռ, երեխայական խաղ, Անժիկը նրանցից էլ հանկարծ մեծացավ, և չափահաս տղամարդիկ թաթները դրին վրան:

Եվ կյանք չէր նրա խորթ հորեղբայր Ավագի կյանքը: Անժիկի խորթ հայրը հաշմանդամ, հաշվապահ մարդ էր, և ցեղի պատիվը Ավագի ուսերին էր: Ցեղի պատիվը Անժիկի թեթև փեշերին էր, և Ավագը չէ, մի բանակ այդ անհավասար մարտում կպարտվեր:

-Ապացույց չունե՜ս, - ծղրտում էր Անժիկը իրիկունը ծնողների ներկայությամբ Ավագի սարքած դատին: Ավագը իսկապես ապացույց չուներ: Հանցանքի վայում Անժիկին բռնելու համար նա բան ու գործ թողել էր, բայց ջահել էր՝ չգիտեր, որ կնոջը հնարավոր չէ մեջքի վրա ընկած տեսնել, եթե նա չուզենա: Ճիշտն ասած, եղբոր պատուհասին քոթակելու համար Ավագին ապացույց պետք չէր, բայց ամեն անգամ Էլյայի անթափանց մարմինը նրանց արանքն էր նետվում, և Ավագը, եղբոր կենտ ոտքին նայելով, փոքրիկ բռունցքները սեղմած, կարկամում, տեղի էր տալիս:

Արնախում տղա չէր Ավագը, նույնիսկ շատ հանդարտ վարք ուներ, բայց չէր ուզում Անժիկի՝ Շենում իր տեսակի մեջ միակի ազգականը լիներ: «Եթե սպանե՜մ, -մտածում էր, - ոչ մի արդարացում չեմ ունենա: Պատիվ պահելու հարցը արանքից դուրս է գալիս, որովհետև արյունակցական կապ չունենք»: Եվ ատամների արանքից, մոր թիկունքում ապահով պահված Անժիկին հայհոյելու նման ասում էր.

-Ա՜խ, թե հարազատ քույրս լինեիր…

Այդպիսի հարազատ և առհասարակ որևէ հարազատ չունենալու համար Անժիկը փախավ Ռուսաստան: Նա, ում հետ փախավ, սիրուն տղա էր, Ավագի հորեղբոր թոռը, նրանց զարմից, որ երեսնական թվերին աքսորվեցին Սիբիր, վերադարձին հիմնվեցին Կրասնոդարի և Ստավրոպոլի երկրամասերում, Կովկասյան լեռնաշղթայից Հայաստան չանցան, որպեսզի թե բան է՝ նորից Սիբիրին պետք գան, մոտ լինեն, այդ երկար ճանապարհը չանցնեն երկրորդ անգամ: Ակամա սիբիրցու տղան քսան տարեկան էր, իր խելքով՝ հովեկ էր եկել օձ ու կարիճների մեր հովիտը և …լուսանկարչական ապարատ ուներ: Նա մեր տեսած երկրորդ լուսանկարիչն էր ավար Աբդուլից հետո և առաջինը, որ լուսանկարելիս գլխին չէր քաշում եռոտանի սարքի վար ձգած սև լաթը: Տարուց ավելի էր՝ թափառական լուսանկարիչ Աբդուլը չէր եկել մեր կողմերը: Նա տարին մեկ շրջում էր գետահովտի բնակավայրերով, մի քանի օր մնում էր Շենում, մի տարով, մինչև հաջորդ գալը, անմահացնում էր բոլոր կամեցողներին, հյուրընկալի ընտանիքին ձրի էր լուսանկարում, ու իբր դա քիչ բախտավորություն էր՝ տան փոքրերը, անկողին մտած, քնի ու արթնության ճեղքից նայում էին կարմիր լույսի տակ հմայություններ անող Աբդուլին: Ամենախորհրդավորը, սակայն, Աբդուլի կեղտաթույր կոմբինեզոնն էր, որը քամակի վրա գրպանների տեղ երկու շեղ ու խորունկ կտրվածք ուներ: Այդտեղ էր նա փողերը խոթում, այդտեղից հանած փողով էր խանութ մեզ օղի բերելու ճամփում:

Եվ մենք կոմբինեզոնը լուսանկարիչների համազգեստ գիտեինք:

Այնինչ Անժիկի սերը սպիտակ բաճկոնով էր, սպիտակ չինական տաբատով, վարդագույն փողկապը վայելչորեն նետում էր ուսին և ձախ ձեռքի ափը օբյեկտիվին հովանի արած, ցնդելու բարիտոնով ասում էր՝ սնիմայո՜ւ…Հիմա էլ այնտեղ՝ հուլիսի արևի տակ, մեկ կամ մյուս ուսածոպը ուսն ի վար սահած անթև շապիկները հագներին, պնդվող պտուկների ցավը հպարտորեն կրող մանչերը, ճաղաշար ցանկապատին հենված, հիացմունքով ու խանդով նայում են քաղաքից եկած սիրուն պիժոնին: Անժիկը կանգնած է կողքին: Տղայի ձեռքը քնքշորեն օբյեկտիվից հրել, իր ձեռքն ու սիրտն է արել հովանի… Մեկ էլ՝ Անժիկի սերը տաքանում է: Նետվում է առաջ՝ սնիմայու, ծռվում է մի կողմ՝ սնիմայու, ծռվում է մյուս կողմ, ծնկի է գալիս, ցատկում տավարի գոմի կտուրը (Անժիկը հիացմունքից քարացել է), չխկացնում է արագ-արագ, ժապավենը չխնայելով, ժապավենը վերջացնում է մի շնչում և մտնելով մութ խորդանոց՝ Անժիկի հետ կոճը փոխում է երկա՜ր ժամանակ:

Մեր խակ պատանեկության պատկերը՝ սեր, հուսահատություն, հիացմունք, խանդ, արտածող չեղավ: Հինգերորդ օրը նրանք փախան: Մենք պառկած ենք լինելու իրիկվա հետ հանգչող ավազի վրա, նրանց հավանական լողափին, ամեն օրվա պես գնացքը անցնելու է մեր մոտով, և գնացքի մեջ նրանք են լինելու, որ լքում էին օձ ու կարիճների մեր հովիտը: Իսկ մինչ այդ երեք օր թափառելու են գետեզերքին՝ մեր աչքից ծածուկ տեղ գտնելու համար, պառկելու են մանրիկ ավազների վրա և մոտերքում դեգերող մեր շնչառության ներքո, լերկ-շիկացած քարափների տեսքից, փափուկ ավազների գոլության մեջ նրանց թխացող մարմինների ընդերքում հասունանալու է մարդկային չտեսության մեր հովտից սիրո հետ համբառնալու ցանկությունը:

Մենք մեր ինքնասիրությունը իսպառ կորցրել էինք: Ուրիշ ժամանակ մի խորունկ տեղ գտնելու համար կիլոմետրեր էինք անցնում գետի հոսանքով վեր և հոսանքով վար, ամռան ծանծաղ ջրերն էինք մտնում քամահրանքով և, աչքներս Լալվար սարին, երազում էինք մի հորդ անձրև գետի ակունքներին, որ վարար ու պղտոր ջրերում վերջապես լողանանք: Իսկ այն օրերին մեր ինքնասիրությունը ջուրն էր տարել: Լողանում էինք մեր իսկ արհամարհած ծանծաղ տեղերում, այնտեղ, ուր նրանք էին լողանում (այնտեղով շներն անգամ գետը չեն անցնում՝ վախենալով, թե փորները կքսեն քարերին) և ծնկահար գետից դուրս գալով՝ փռվում էինք ավազներին: Եվ որտեղ պառկում էինք, մեր տակի ավազը խոշոր և կոշտ էր, սև ու տզի պես կպչող էր, որ ջուր էլ չի հանում մաշկից: Մեր տակի ավազը՝ իսկը ասֆալտի տակ փռելու խիճ: Իսկ նրանք պառկում էին մանրիկ ու փափուկ ավազներին: (Մանրիկ ու փափուկ ավազը, հանդարտ ջրի նման, տաքությունը պահում է երկար): Եվ մենք հեռվից, ավազները կրծքներիս տակ քաշելով, գլխաքարերը փորսող անցնելով, թիզ առ թիզ, ավազուտից ավազուտ մոտենում էինք Անժիկի ինքնամոռացության ոլորտներին… Կիսամերկ կանայք տեսել էինք: Տեսել էինք Անժիկին՝ կիսամերկ, բայց կիսամերկ կին ու կիսամերկ տղամարդ կողք կողքի ավազին պառկած — դա մեր ինքնասիրությունը սպանող բան էր:

Հինգերորդ օրը նրանք փախան: Երկու ժամ հետո Անժիկի լքված հարազատները լցվեցին Գերասի բեռնատարը և հետապնդեցին գնացքը Թբիլիսիի ուղղությամբ: Բայց այդ մեքենան, որ ճանապարհ էր գնում սալարկված փողոցով գլորվող դատարկ պահածոյատուփի նման, մրցավազքի համար անպետք դուրս եկավ: Հիսուն կիլոմետր չանցած՝ շարժիչը թնկթնկաց, սնգրտոցի նման հուսահատ ձայներ արձակեց, ցնցվեց ու երկու շաբաթով հանգավ:

Գերասը դեռ թափառում էր Թբիլիսիի ավտոպահեստամասերի խանութներում, երբ Շենը հեռագիր ստացավ՝ «ՄԵՆՔ ԱՄՈՒՍՆԱՑԱՆՔ ԱՆԺԻԿ ՎԻՏԱԼԻ»: Մայրը նամակով հետաքրքրվեց՝ ՕՐԻՆԱԿԱ՞ն: Հաշվապահ Ռուբենը ջնջեց այդ բառը. Շատ բան պետք չէր պահանջել իր հորեղբոր թոռից: Եվ ջնջած տողը շարունակելով՝ հայրաբար օրհնեց՝ «ԱՍՏՎԱԾ ՕԳՆԱԿԱՆ»:

Անդին 12, 2013

Promote this post
The article published in the Spokesperson project.
Sign up and publish your articles.
Like
1
Dislike
0
9222 | 0 | 0
Facebook