Մտավոր սեփականություն, գենետիկական ռեսուրսներ և Արևմտյան Հայաստանը
Մայիսի 13-14-ին Ժնևում տեղի է ունեցել ՄԱԿ-ի’ Մտավոր Սեփականության Համաշխարհային Կազմակերպության կազմակերպած Մտավոր սեփականության և գենետիկական ռեսուրսների, ավանդական գիտելիքների և բանահյուսության միջկառավարական կոմիտեի դիվանագիտական կոնֆերանսը։ Արևմտյան Հայաստանի պատվիրակությունը նույնպես մասնակցել է կոնֆերանսին։ Արևմտյան Հայաստանի Ազգային Խորհուրդի նախագահ Արմենակ Աբրահամեանը շնորհակալություն է հայտնել Արևմտյան Հայաստանի Հայերի Համագումարին պատմական դիվանագիտական համաժողովին հավատարմագրելու համար։ Արմենակ Աբրահամեանն իր ելույթում հայտարարել, որ այս իրավական գործիքը կենսական նշանակություն ունի բնիկ ժողովուրդների ապագայի համար: «Այսօր, առանց որևէ պարտավորության, պատրաստվում եմ ինչ-որ բան բացահայտել, Արեւմտյան Հայաստանի համար՝ գենետիկական ռեսուրսները, այսինքն՝ Բնությունը, որն անուն ունի, այն կոչվում է «ԱՆԱՀԻՏ» ։ Արմենակ Աբրահամեանն իր ելույթում առանձնացրել է մի քանի կարևոր կետեր․ 1. «Ցանկանում եմ բարձրացնել՝ ցեղասպանության ենթարկված բնիկ ժողովուրդների հարցը։ 1894-1923 թվականներին Արևմտյան Հայաստանի հայերը զրկվեցին իրենց հողերից, ապա 1920 թվականին’ իրենց պետականությունից՝ Թուրքիայի թեթև ձեռքով։ Նույնը կրկնվեց սեպտեմբերին արցախահայության նկատմամբ։ 2023թ.-ին, Արցախում տեղի է ունեցել էթնիկ զտում, արցախցիները կորցրել են իրենց հողերը, ինչի արդյունքում ադրբեջանը ապօրինի կերպով յուրացրել և շահագործել է արցախցիների գենետիկական ռեսուրսները և հիմնովին ոչնչացրել նրանց հոգևոր ու սուրբ ժառանգությունը։ 2․Բացի այդ, բացահայտման պահանջի հետ կապված (հոդված 3) մենք առաջարկում ենք, որ մասնակից պետությունները ոչ միայն ճանաչեն բնիկ ժողովուրդների գոյությունը բնիկ տարածքներում, նույնիսկ եթե այդ ժողովուրդները ենթարկվել են ցեղասպանության, էթնիկ զտումների կամ բռնի ձուլման, այլ նաև պետությունները աջակցեն բնիկ ժողովուրդներին իրենց վերակառուցման, բազմաթիվ պետությունների կողմից առաջարկված և կիրառվող հաշտեցման սկզբունքի իրականացման և տվյալների բազաների մշակման գործում, որոնք թույլ են տալիս գենետիկական ռեսուրսների հետ կապված ավանդական գիտելիքների բացահայտումը փոխադարձ վստահության հիման վրա: 3․Այս փաստաթուղթը չի վերաբերում հավատարմագրված և ներկա բնիկ ժողովուրդներին՝ որպես պայմանագրային կողմերի կամ սույն փաստաթղթի այլ մասնակիցների, թեև սույն փաստաթուղթը վերաբերում է նրանց անմիջականորեն առնչվող խնդիրներին, և նրանք որպես դիտորդներ մասնակցել են այս պայմանագրի նախապատրաստմանը ավելի քան 25 տարի: . Մենք կցանկանայինք հիշեցնել, որ Բնիկ ժողովուրդների իրավունքների մասին հռչակագրում, և Նագոյա արձանագրության մեջ կան բազմաթիվ հոդվածներ, որոնք վերաբերում են այն հողերին և ռեսուրսներին, որոնց հիմնական սեփականատերերն են եղել բնիկ ժողովուրդները հազարավոր տարիներ շարունակ։ |