Идет загрузка...
Сегодня:  Пятница, 29 Марта, 2024 года

Статьи

18 ՀՈՒՆԻՍԻ 1815 թ. ՎԱԹԵՐԼՈ

Stepan Abrahamyan
Автор:
Stepan Abrahamyan
16:18, Воскресенье, 18 Июня, 2017 года
18 ՀՈՒՆԻՍԻ 1815 թ. ՎԱԹԵՐԼՈ

2015 թվականին Եվրոպայի բոլոր միապետերը հավաքվել էին Վաթերլոյի դաշտում (Բելգիա): Տոնվում էր թվով 7 - րդ հակաֆրանսիական կոալիցիայի հաղթանակը, որը շուրջ 200 տարի առաջ տարվել էր նույն տեղում դեպքերի դրամատիկ բերումով Նապոլեոն 1 - ի դեմ (1769 - 1821):

Ճակատամարտը, որրը կայացավ 1815 թվականի ճիշտ էս օրը՝ ուղիղ 202 տարի առաջ, բախտորոշ նշանակություն ունեցավ: Վաթերլոն ամփոփեց ոչ միայն Եվրոպայի, այլև աշխարհաքաղաքականության հետագա ընթացքը: Նապոլեոնի տված էս վերջին Ճակատամարտի մասին շատա գրվել ոչ միայն պատմաբանների, ռազմագետների կողմից, այլև՝ շատ գրողների կողմից, որոնց մեջ հիշատակման են արժանի Ստեֆան Ցվայգը ու Վիկտոր Հյուգոն: Վերջինս էս նշանավոր ու վճռական նշանակության ճակատանարտի մասին նույնիսկ մի ամբողջ գլուխա նվիրել իրա ԹՇՎԱՌՆԵՐԸ գրքում: Ճակատամարտի հոյակապ տեսարանները արտացոլվելա նաև 1970 թվականին աշխարհահռչակ կինոռեժիսոր Սերգեյ Բոնդարչուկի կողմից նկարահանված ՎԱԹԵՐԼՈ ռազմապատմական դրամատիկ ֆիլմում:

Նույնիսկ եթե Նապոլեոնին հաջողվեր հաջողության հասնել էդ ճակատամարտում, ապա դրանից հետո ռեզեռվի նման մոտեցող եվրոպական մյուս միապետերի, էդ թվում և՝ Ռուսական կայսրության ուղարկած բանակների դեմ Նապոլեոնի ամեն մի տված ճակատամարտ կլներ իրա բնույթի մեջ Վաթերլոյի նման վճռականը: Համենայն դեպս, էդ պարտությունը չներվեց Նապոլեոնին Ֆրանսիական Սենատի կողմից: Ընդդիմադիրները պահանջեցին նրա՝ Նապոլեոնի երկրորդ հրաժարականը, ինչը և՝ տեղի ունեցավ, թեև Նապոլեոնը ժողովրդական պայքարի կարար հաներ ամբողջ Ֆրանսիան, բայց արյունահեղության չգնաց:
     Վաթերլոն հանդիսանում էր ամբողջ 19 - րդ դարի աշխարհաքաղաքական վիճակի համար նոր սկիզբ՝ անգլո - ամերկյան մենիշխան տանդեմի սաղմնավորումը:
     Վաթերլոն ամփոփեց Ֆրանսիական Մեծ Հեղափոխությունը, որը կազմակերպվել էր մասոնների կողմից 1789 թվին; Մեծ Հեղափոխությունը Ֆրանսիայի դեմ հանեց բոլոր Եվրոպական միապետություններին: Պատճառը հեղափոխության ժամանակ ծնված ՝՝մահ պալատներին՝՝ մասոնական լոզունգն էր, որով սկիզբ էր դրվում հեղափոխության արտահանման մասոնական հրեշավոր իդեան՝ պերմանենտ հեղափոխությանը: Նպատակը եվրոպական միապետությունների տապալումն էր: Գլխատված ու հալածված Բուրբոնյան արքայատոհմի ներկայացուցիչները խնամիական կապերի մեջ էին եվրոպական միապետական տների հետ:

Հանրապետական - բուրժուական սկզբուքներով կազմակերպված ֆրանսիական բանակը ու նրա տաղանդավոր զորահրամանատարները կարողացան պարտության մատնել հակաֆրանսիական կոալիցիաներին: Ի վերջո, հեղափոխական խառնակ ժամանակաշրջանի ավարտին վերջ դրվեց Նապոլեոն Բոնապարտի կողմից իշխանական հեղաշրջմամբ ու կայսրության հռչակումով, որով պերմանենտ հեղափոխություններից Ֆրանսիան վերջնականապես հրաժարվեց, բայց փոխարենը առաջ մղվեց Եվրոպական աշխարհամասում Ֆրանսիայի գերիշխանության հաստատման գիծը: Էդ փաստի հետ չէր կարա հաշվի նստեր Բրիտանական կայսրությունը որի համար հենց նրա կողմից շարունակվեցին հակաֆրանսիական կոալիցիաների կազմավորումը: Բոլոր հակաֆրանսիական կոալիցիաների հովհանավորը Անգլիան էր՝ որդեղ ապաստանած հուդայական բանկիրության ներկայացուցիչները՝ Ռոտշիլդները, ֆինանսավորում էին Ֆրանսիայի դեմ պատերազմող պետությունների ռազմական ծախսերը:

Պատերազմները, որոնք սխալմամբ մտել են պատմության մեջ նապոլեոնյան անվամբ, իրականում կրում էին հակաֆրանսիական բնույթ, քանի որ աշխարհաքաղաքական իմաստով դրված էր հետևյալ հարցը.կամ Ֆրանսիան կթելադրի Եվրոպային, կամ՝ Անգլիան: Երրորդ կողմ չի կարա գոյություն ունենա ու էդ պայքարը անզիջում կենաց ու մահու պայքար էր: Ֆրանսիան դատապարտված էր պարտություն կրելու էդ պայքարում, քանի որ Անգլիացիները իրանց անսահմանափակ ֆինանսական միջոցների, գաղտնի ծառայությունների ու խորամանկ դիվանագիտության օգնությամբ կարողացան անել շատ ավելին, քան որ կարող էր անել Եվրոպական բոլոր պետությունների դեմ միայնակ մնացած նապոլեոնյան - կայսերական Ֆրանսիան: Ֆրանսիայի համար պայքարի ծանրությունը գլխավորապես պայմանավորված էր նաև նրանով, որ հակաֆրանսիական կոալիցիաների անբաժան մասը կազմում էր նաև Ռուսական կայսրությունը:

1812 թվականի Ռուսաստանի դեմ սկսած քաղաքական պատերազմը, որը ձեռնարկեց Նապոլեոնը, նպատակ ուներ Անգլիայի քաղաքականության տակ պարող Ռուսաստանին ենթարկվել ֆրանսիայի կողմից սահմանված խաղի կանոններին: Ու էդ պատերազմը Ռուսաստանի համար հայրենական համարել չի կարելի: Եթե ռուս կայսր Ալեքսանդր 1 - ը չխախտեր Տիլզիտի հաշտության պայմանագրի դրույթները (1807 թ - ի հունիսի 25) ու Եվրոպան ազդեցության գոտիների կիսելու Նապոլեոնյան ծրագիրը ընդուներ, Աշխարհը ու մասնավորապես Եվրոպան ու Ռուսաստանը էսօր լրիվ ուրիշ տեսք կունենար: Բայց ցար Ալեքսանդր 1 - ի անձնական ամբիցիաները ու անգլիամետ իշխաններով շրջապատված ըլնելը մեծապես խանգարեցին ըստ էության նապոլեոնյան մոնումենտալ առանց Անգլիայի ԵՐԿԲԵՎԵՌ ԱՇԽԱՐՀԻ նապոլեոնյան ծրագրերի իրականացմանը:

Նապոլեոնյան ռազմական տաղանդը մեկը մյուսի հետևից ջախջախեց հակաֆրանսիական կոալիցիաները: Բայց ուժերը խիստ անհավասար էին: Հակաֆրանսիական կոալիցիայի վերջին ճակատամարտը՝ Վաթերլոն, Նապոլեոնյան Ֆրանսիայի համար փաստորեն մեծ մտահղացման վերջակետն էր: Այսուհետ Եվրոպային ու նաև աշխարհի շատ ժողովուրդների միակ հրամայողը ըլնելու էր գլխավորապես Անգլիան: Իզուր չէին հավաքվել Եվրոպայի բոլոր միապետերը Վաթերլոյի դաշտում: Անգլիայի հաղթանակն էին տոնում, մի հաղթանակ, որի համար իրանք վճարեցին սեփական ժողովուրդների՝ խալխի՝ անգլիացիների շահերի համար հեղված արյամբ:

Կատարյա՛լ ավանակներ:

Հատուցումը շատ չուշացավ: 103 տարի անց վերացվեց ռուսական արքայատոհմը: Հատուցեց նաև Գերմանիան ու քիչ անց նաև եվրոպական մյուս միապետական տոհմերը, որոնց տրորեց Հիտլերյան Գերմանիան: Էդ բոլորի թիկունքում կանգնած էր հենց Անգլիան, նրա հետախուզությունը՝ իրա օժանդակ մասոնական օթյակներով ու կառույցներով:
    
    
     Հեղինակ՝ ՍՏԵՓԱՆ ԱԲՐԱՀԱՄՅԱՆ
    
    
     Շվեդիա, ք. Էնշոփինգ
    
    
     18.06.2017

Продвижение этого поста
Статья опубликована в проекте Пресс-секретарь.
Зарегистрируйтесь и опубликуйте свои статьи.
Нравится
0
Не нравится
0
5822 | 0 | 0
Facebook