Այս խորագիրն էր կրում ՀՀ Գեղարքունիքի մարզի Զոլաքար գյուղի N1 միջնակարգ դպրոցի հերթական
միջոցառումը՝ նվիրված Հայոց Մեծ Եղեռնի 100-ամյա տարելիցին։Ապրիլի 23-ին՝ ցեղասպանության զո-
հերի Սրբադասման օրը, դպրոցի ուսուցչական կոլեկտիվն ու աշակերտները երեկոյան ժամը 19°°-ին
հավաքվեցին դպրոցում։ Ժամը1900-ին պահպանվեց հանրապետությունում հայտարարված լռության
մեկ րոպեն, հետո աշակերտները վառեցին իրենց իսկ պատրաստած ջահերը: Սկսվեց երթը՝ դեպի գյուղի
անվանակիր Զոլախաչ խաչքարը, որն ի դեպ, մեր հանրապետության ամենաբարձր խաչքարն է։ Խաչ- քարի մոտ դպրոցի տնօրեն Թ. Սողոյանը հավաքված համագյուղացիներին ներկայացրեց ջահերով երթի իմաստն ու նպատակը, նշեց, որ թեև գյուղում չկա Եղեռնի զոհերի հիշատակն անմահացնող հու-
շարձան, սակայն այս խաչքարը ևս պատմական նշանակություն ունի։ Այն հիմնել են Պատմական Հա- յաստանի Ալաշկերտի գավառի Զիրո գյուղից այստեղ գաղթած մեր պապերը, ուստի մոմավառությունն
իրականացվում է այստեղ։
Երեխաներն իրենց երգերով, մոմավառությամբ ու խոնարհումով հարգեցին Եղեռնի բոլոր զոհերի հի-
շատակը։Նրանց թե՛ պաստառները, թե՛ ելույթները և թե՛ հայացքները խոսուն էին։ Միջոցառումը շարու-
նակվեց հաջորդ օրը՝ ապրիլի 24-ին, գյուղի կենտրոնում գտնվող Անհայտ Զինվորի հուշարձանի մոտ։
Այստեղ աշակերտները ներկայացրին 1890-1920-ական թվականներին թուրք բարբարոս իշխանավորնե-
րի ու արնածարավ զինվորների կատարած սարսափելի կոտորածների պատմությունը։ Խոսեցին «Նե-
մեզիս» գործողության մասին։ Պատմեցին, թե ինչպես մոտ մեկ տասնյակ հայ երիտասարդներ, իրենց ի վերուստ տրված իրավունքով, ի կատար ածեցին թուրքական դատարանի կայացրած մահապատժի «հե-
ռակա» դատավճիռն ՝ ընդդեմ Թալեաթ, Էնվեր, Ջեմալ փաշաների ու նրանց նման գազանների։
Երեխաներն իրենց ելույթներով ոգեկոչեցին բոլոր նրանց, ովքեր չկարողացան փրկվել թուրքական ա-
նագորույն յաթաղանից, արտահայտեցին հայ ժողովրդի երախտագիտությունը նրանց հանդեպ, ովքեր
Ճանաչում ու հարգում են հայոց մեծագույն վիշտը և հատուցում են պահանջում Թուրքիայի ներկայիս
իշխանություններից, նաև՝ արտահայտեցին հայ հոգու կորովն ու ուժը. «Հավերժ կապրի հայ ժողովուր-
դը, իր բիբլիական Մասսի լանջերին կծածանի սուրբ Եռագույնը, կծաղկեցնի հող-հայրենին» ։
Ապրելու և արարելու հաստատակամությամբ ու կոչով էլ ավարտվեց միջոցառումը։ Մատաղ սերուն-
դը պետք է իմանա իր պատմությունը, պետք է հիշի ու հարգի իր ժողովրդի անցած ուղին իրենց արյամբ սրբագործած բոլոր հայորդիներին, ապրի արարելով ու ստեղծագործելով, պահելով ու պահպանելով իր
նախնիների թողած ժառանգությունն ու հոգևոր գանձերը։